De immer productieve Italiaan Manuel Tomadin had dit keer het voorrecht om voor Brilliant Classics een dubbelaar te mogen maken met relatief onbekende Noord-Duitse Barok. Vader en Zoon Strungk (of Strunck) en Peter Mohrhardt (of Morhard) waren aan de beurt.
advertentie
Helemaal onbekend is die drietal niet, maar de meeste musici blijven toch hangen bij de andere grote namen uit die periode. En dat is niet altijd terecht. Ook de Stungks en Mohrhardt hebben muziek gemaakt die de moeite waard is om te bestuderen, te spelen en te beluisteren.
Vader Delphin Strungk was met name in Braunschweig werkzaam. Zoon Nicolaus Adam heeft maar een paar klavierwerken achtergelaten en was als violist en kapelmeester op verschillende plekken in Europa werkzaam.
Peter Mohrhardt werkte in één van de belangrijkste noordelijke orgelpodia: in Lüneburg was hij aan de destijds beroemde Michaeliskirche verbonden, dezelfde kerk waar later de jonge Bach als leerling van de naastgelegen school zijn medewerking verleende als koorknaap.
Alleen stierf Mohrhardt in het jaar dat Bach geboren werd, dus het is maar de vraag of de jonge orgelmeester kennis heeft kunnen maken met zijn nalatenschap toen hij aantal jaren later de Michaelis betrad.
Stevig in de Noord-Duitse traditie
De muziek van het drietal staat stevig in de Noord-Duitse traditie. Het zijn overwegend koraalbewerkingen, waarbij de stylus phantasticus en de regelmatige echowerkingen laten horen dat ze huis waren in werk van tijdgenoten.
Bovendien laat vader Strungk horen goed geluisterd te hebben naar zijn tijdgenoot Heinrich Scheidemann. Dat merk je door de wijze waarop hij beroemde koraalmotetten uit de voorbije eeuw bewerkte voor orgel.
Passende instrumenten in Tangermünde en Uithuizen
Zoals gewend van Tomadin zoekt hij passende instrumenten voor zijn opnamen. Dit keer zijn het Tangermünde en Uithuizen. De laatste hoeft geen aanbeveling. Deze ietwat te gepolijst gerestaureerde Schnitger is een ideaal instrument voor de Noord-Duitse orgelschool.
Ook het Scherer-orgel van onze oosterburen blijkt iedere keer weer een inspiratiebron te zijn om de noordelijke nalatenschap uit de 17e eeuw tot klinken te brengen. Het mooie van dit instrument is niet alleen dat het gewoon fantastisch klinkt, maar ook van oudere datum is en daardoor nog beter aansluit bij de periode voor Buxtehude.
Veel organisten hebben in Tangermünde de neiging om de veelkleurigheid van het instrument in de meest uitdagende vormen naar voren te laten komen. Ondanks dat het een schitterend instrument is werkt dit soms vermoeiend.
Daarom is het verademend dat Tomadin, deze veelkleurigheid afwisselt door ook gewoon het mooie prestantenpalet en het fraaie plenum regelmatig te laten horen. Het moet voor hem een fantastische ervaring zijn geweest om hier deze grootheden uit de oude doos op te kunnen nemen.
Verzorgd en muzikaal
Over de kwaliteit van zijn spel hoeven we het niet te hebben. Al meerdere malen is daarvoor hier aandacht geweest. Verzorgd en muzikaal spel, waarbij al het goede van zijn uitgebreide rondgang langs andere barokke leermeesters bij hem samen komen.
KN 209
Overigens is deze dubbelaar om nog een andere reden interessant. Vrijwel de hele collectie muziek komt uit één manuscript. In de Ratsbücherei in Lüneburg liggen een aantal belangrijke orgeltabulaturen, waarvan de KN 209 één van de belangrijkste is.
Nog steeds heeft deze collectie niet alle geheimen prijsgegeven, het onderzoek daarnaar is tot op heden ook meer fragmentarisch geweest, gericht op individuele composities. Hopelijk verandert dat nog eens. Met deze cd kunnen we in ieder geval een deel hiervan meebeleven.
Dubbel doel
Wat mij betreft dient daarmee deze cd een dubbel doel. Aan de ene kant gewoon genieten van mooie muziek en tegelijkertijd krijgen we een mooie inzage uit bloeitijd van de Noord-Duitse orgelbarok.
Delphin & Nicolaus Adam Strungk / Peter Mohrhardt – Complete Organ Music
Delphin Stungk: Tibi laus tibi gloria; Lass mich dein sein und bleiben; Toccata; Ecce Maria genuit nobis; Ich hab mein Sach Gott heimgestellt; Magnificat noni toni: Meine Seele erhebt den Herren; Verbum caro factum est; Surrexit pastor bonus. Peter Mohrhardt: Kyrie Summum; Du Friedefürst, Herr Jesu Christ; Gelobet seist du, Jesu Christ; Was fürchst du, Feind Herodes, sehr; Alle Welst, was lebet und webet; Allein zu dir, Herr Jesu Christ; Meine Seele erhebet den Herren; Wacht auf. ihr Christen alle; Aus tiefer Not schrei ich zu dir; Herr Gott, dich loben wir. Nicolaus Adam Strungk: Carpricciosl Ricercar sopra la morte della mia carissima Madre; Caprissio on ‘ich dank Dir schon durch deinen Sohn’
Manuel Tomadin, Scherer-orgel (1624), St. Stephan, Tangermünde (D) en Schnitger-orgel (ca. 1700), Jacobikerk, Uithuizen
Brilliant Classics – 95758, 2cd, TT 156’37, opname 04+07/2018, € 11,99 | klassiek.nl
