Psalmen en gregoriaanse gezangen, ze hebben meer gemeen dan wij denken. Voor de katholieken is het gregoriaans de basis van de kerkmuziek, voor de protestanten zijn de psalmen dat. Beide zijn ze onlosmakelijk verbonden met de zondagse mis of eredienst. Beide hebben ze de kerkelijke stormen overleefd, muzikaal hun plek gevonden of zich soms aangepast aan de ontwikkelingen in de tijd. Beide blijven ze dan ook een onuitputtelijke inspiratiebron voor improvisatoren.
advertentie
Zowel de gregoriaanse melodieën als hun Geneefse tegenhangers blijken eigenlijk alle stijlperioden aan te kunnen. Psalmimprovisaties komen in de noordelijke Nederlanden regelmatig voor het voetlicht. De gregoriaanse tegenhanger wat minder. Goed dus dat daar in de zuidelijke Nederlanden onlangs een productie aan gewijden is! Het is tevens de eerste productie van Organroxx.com, het Vlaamse digitale radiostation voor orgelmuziek. Dat heeft er nu ook voor gekozen om zelf producties te verzorgen, waarbij onder andere een nieuwe Bach-integrale in het vooruitzicht wordt gesteld.
Maar deze eersteling is dus een echte Belgische productie. De titel ‘Mixture – The Night Sessions’ is gekozen vanwege de diversiteit die deze cd biedt en de nachtelijke activiteiten die nodig waren om het geheel zonder geluiden van buitenaf op de band te krijgen.
Toen ik de cd met deze uitdagende titel in handen kreeg riep dat bij mij een ander beeld op dan wat er uiteindelijk geleverd wordt. Zonder overigens maar iets af te doen van de kwaliteiten van deze cd, maar je rekent meer op dynamiek en vernieuwing. Dat zal je hier niet vinden. Wel een prachtige cd waar meesterimprovisator Bart Wuilmus ons meeneemt naar de wereld van de katholieke liturgie. Met een feestelijk Alleluia à la Händel zit de sfeer er gelijk goed in, gevolgd door een ingetogen koraalvoorspel over het Ave Maria. Het Salve Regina vertoont minimalistische trekjes. Het Kyrie kent naast een mooie staaltje contrapunt een wervelende toccata. Vakwerk!
Wuilmus laat zich, naast het koor Cantabo, ook regelmatig vergezellen door Jo Hermans die uitstekend bugel speelt. Dat levert een mooi samenspel op waarbij blijkt dat Wuilmus een mooie begeleidende rol weet te spelen als Hermans de vloer krijgt. Andersom weten koor en bugel stug door te zingen en te spelen als de organist zijn fantasie de vrije loop laat. Een knap staaltje van samenspel. Jo Hermans tipt soms een beetje de jazz-sluier aan en het koor Cantabo, bestaande uit zeven mannen, heeft een uitstekende techniek en interpretatievermogen om de gregoriaanse teksten te vertolken. Het is echt een voortreffelijke samenwerking.
Wuilmus kiest ervoor om slechts drie van de elf improvisaties op te nemen op het Thomas-orgel. Ik snap zijn keuze wel. Het Pels-orgel biedt hem betere mogelijkheden in de interactie met koor en bugel. Maar jammer is het wel. Het Thomas-orgel is niet alleen, zoals we van deze bouwer gewend zijn, buitengewoon fraai, maar het inspireert Wuilmus ook meer in zijn creativiteit. Aan het Pels-orgel is dat duidelijk minder. Dat ligt niet alleen aan het orgel, maar als je kiest voor een intensief samenspel met andere muzikanten dan ben je ook beperkt in je mogelijkheden en krijgt het orgel, zeker in de interactie met het koor, meer een begeleidende rol. Neemt niet weg dat ook dit deel van de cd volop gehoord mag worden.
Bart Wuilmus is een uitstekend improvisator, die het barokke ambacht als voorkeursstijl lijkt te hebben, maar ook prima in staat is om verder te denken en te spelen. Hierdoor levert het een boeiend klankpalet op. Wat mij betreft mag hij verder improviseren, ook op de zilveren schijf! De opname is mooi in balans, maar het zelf mogen beleven in Hoogstraten moet pure sensatie zijn!
Mixture – The Night Sessions
Bart Wuilmus (organ) / Jo Hermans (flugelhorn) / Schola Gregoriana Cantabo
Thomas Organ 2004 / choir: Alleluias. Solemnitas; Ave Maria; Salve sancta parens
Pels Organ 1961 / flugelhorn / choir: Salve regina; Ave maris stella; Kyrie XI; Stabat mater; Gaudeamus; Audi filia; Signum magnum; Alleluia. Assumpta
organroxx – 05, TT 58′, tekstblad 2 pagina’s NE/FR/EN, prijs € 14,99 | organroxx.com
