In Amerika is alles anders. Dat merk je al aan de orgels: snoepwinkels met zwelkasten, zwevende registers, (hogedruk-)toeters en voorzien van alle gemakken. Je kunt als organist ook volstaan met je initialen op de cover van een cd, zoals op de voorliggende schijf ‘Organ Plus with WJ’. ‘WJ’ staat voor Wilma Jensen, een kerkmusicus die jarenlang werkzaam was aan de St. Georges Episcopal Church in Nashville. Dit jaar vierde ze haar 90e verjaardag.
Deze cd is een compilatie van eerder verschenen opnamen. Het booklet bevat helaas geen toelichting op de muziek of informatie over de bespeelde instrumenten, maar dat mag de pret niet drukken. Enkele van de gespeelde werken stukken springen er zo uit ze al reden genoeg zijn voor aanschaf.
Van de Fuge, Kanzone und Epilog van Sigfrid Karg-Elert zijn niet zoveel opnamen. In deze laatste van drie Sinfonische Kanzonen Op. 85 wordt een orgelfuga gevolgd door een canzona voor viool en orgel, waarna een vrouwenkoor (wat volgens Karg-Elert in de zwelkast van het orgel moest staan) voor een hemels slot zorgt. Zo fraai als hier heb ik het nog niet eerder gehoord: loepzuiver en met veel gevoel voor dictie en dynamiek. En dan die bak aan strijkers in het orgel daarachter. Indrukwekkend.
Het werk Le Sommeil de l‘enfant Jesus van de Fransman Henri Büsser valt in de categorie werken die Cor Kee waarschijnlijk als ‘aangenaam zeuren’ zou typeren, en dat bedoel ik niet negatief. Büsser (overleden in 1973) schreef in een idioom dat decennia daarvoor modern geweest zou zijn. Dit werk is sfeervol en met veel gevoel voor het uitwerken van mooie melodielijnen geschreven.
De cd start met een concerto van Howard Hanson voor orgel, strijkers en harp. Hoewel de thematiek overzichtelijk is, heeft het werk – ondanks de meer dan uitstekende uitvoering – een beetje te lijden onder een versnipperde vorm. De stijl is een mix tussen Sowerby, Milhaud en Honneger, met op bepaalde plaatsen ook herinneringen aan Ravel en Dukas. Deze live-uitvoering dwingt respect af, omdat er echt gemusiceerd wordt. De speelvreugde spat er vanaf!
Twee werkjes van Ennio Morricone (waarbij in het deel uit ‘The Mission’ ook nog een klavecimbel opduikt) vormen luchtige intermezzi. De arrangementen (met ook slagwerk en hobo) zijn smaakvol, al staan deze werken er wat verloren bij, zo tussen Hanson en Karg-Elert.
Aan het slot staan weer twee korte koorwerkjes uit Frankrijk: Roger Ducasse en Dupré. Het eerste werk is geschreven voor twee sopranen en orgel, het tweede voor koor en orgel. Wilma Jensen weet qua vocaliteit de goede sfeer te treffen: dynamisch, maar zonder overdrijving – wat in deze muziek al snel voor een karikatuur zou kunnen zorgen.
De Boléro voor orgel en percussie van Pierre Cochereau is zo’n stuk waarvan je bijna niet kunt geloven dat het geïmproviseerd was. Het is consequent van opbouw, met een mooie progressie van harmonieën en een grote dynamische spanningsboog maken dit tot een topstuk in het genre.
Helaas blijft de uitvoering daarbij achter; het orgel (Riverside Church, New York) heeft alles in huis, maar bepaalde klavieren klinken erg sterk, andere te zacht en de galm lijkt enigszins elektronisch. Ook is het spel niet vlekkeloos, en bovenal mis je de drive waarin orgel en slagwerk elkaar ‘op de huid’ zitten.
Als orgelsolo fungeert de Berceuse à la mémoire de Louis Vierne van Pierre Cochereau (ook opgenomen in New York). Smaakvol en poëtisch gespeeld, maar ook hier is de balans van de opname jammer genoeg niet goed.
Het laatste werk wat ik mag noemen is een fraaie Elegy voor orgel en trompet van Gerald Bales. Een fraai, melodieus werk met een eigen ‘touch’. Dit werk werd- net als de meeste andere werken op deze cd – opgenomen in St. George’s in Nashville.
Samengevat: een mooi portret van een gewetensvolle muzikante die zich – gezien de repertoirekeus – niet op de gebaande wegen begeeft. Dat valt zeer te waarderen!
Organ Plus with WJ
Dr Wilma Jensen c.s.
St George’s Episcopal Church, Nashville, Tennessee / Lumen Christi Church, St. Paul, Minnesota / The Riverside Church, New York
Concerto for Organ, String and Harp Op. 22 No. 3 (Howard Hanson); Gabriel’s Oboe & ‘On Earth as it is in Heaven, from The Mission (Ennio Morricone); Fuge, Kanzone und Epilog Op. 85 No. 3 (Sigfrid Karg-Elert); Le Sommeil de L’Enfant Jesus (Henri Busser); Boléro sur un thème de Charles Racquet (Pierre Cochereau); Berceuse Lullaby (anon.); Berceuse à la mémoire de Louis Vierne (Pierre Cochereau); Elegy (Gerald Bales); Chant de la Nativité (Jean-Jules-Aimable Roger-Ducasse); O Salutaris (Marcel Dupré)
ProOrgano – CD 7282, TT 73’12, booklet 8 p. EN, prijs $ 17,98| proorgano.com