Sergei Rachmaninoff schreef – helaas – niets voor orgel. Dat weerhoudt organisten er niet van om zijn muziek op orgel uit te voeren. Vooral de beroemde Prelude in cis en de misschien nog wel beroemdere Vocalise moeten het met enige regelmaat ‘ontgelden’. Dat was trouwens al zo toen de componist nog leefde.
Het bewerken van niet-orgelmuziek voor orgel is een van de handelsmerken van Reitze Smits. De enig overgebleven orgeldocent aan het Utrechts Conservatorium verkent graag de raakvlakken tussen verschillende instrumenten. Niet alleen omdat hem dat zelf boeit, maar ook omdat hij daarmee het orgel onder de aandacht van een breder publiek wil brengen. Zijn bekendste pennenvrucht op dat vlak is de veelgespeelde transcriptie van Mendelssohns Variations sérieuses. Verder bewerkte hij muziek van onder meer Robert Schumann en de Franse ‘Groupe des Six’.
Dat Reitze Smits een keer een cd zou maken met Rachmaninoff-transcripties, is dus eigenlijk geen grote verrassing. Het klinkend resultaat is dat wel: de gekozen composities klinken verrassend overtuigend op orgel. Dat wil zeggen: op dít orgel, want het Thomas-orgel in de Laurenskerk van Diekirch (Luxemburg) is werkelijk een fantastisch instrument. Aan de recente beschrijving van collega Veerman heb ik dan ook weinig toe te voegen, behalve dan dat het orgel ook nog eens een klavieromvang van maar liefst vijf octaven heeft. Zo’n instrument roept toch – en niet voor het eerst – de vraag op: zijn de ons omringende landen op orgelbouwgebied nu zo vooruitstrevend, of zijn wij zo conservatief?
De toelichting op het geselecteerde programma in het booklet is wat aan de summiere kant, ik zou me althans kunnen voorstellen dat luisteraars meer willen weten over de concrete vertaling van deze composities naar het orgel. Maar wie daar echt in geïnteresseerd is en het notenschrift machtig is, kan daar ook op een andere manier achter komen. De uitgever van de cd, Valeur Ajoutée, biedt deze welkome aanvulling op het repertoire namelijk ook in gedrukte vorm aan.
Rachmaninoff for the organ
Reitze Smits | Thomas-organ, Diekirch
Prelude in g op. 23 no. 5; Prelude in F (1891); Humoresque (1894); Vocalise op. 34 no. 14; Etude-tableau op. 39 no. 9; Moment Musical (1896); Prelude in cis op. 3 no. 2; Prelude in B op 23 no. 12; Prelude in gis op. 32 no. 12; Corelli Variations op. 42
Valeur Ajoutée – vacd001, TT 67’40, booklet 16 p. (NE/EN/DU), prijs € 16,95 | valeurajoutee.eu