Reitze Smits stelt de spannende vraag wat we zouden hebben aan orgelcomposities als de grote klassieke componisten van de laatste eeuwen voor orgel zouden hebben gecomponeerd. In feite hebben we uit de vorige eeuw slechts Messiaen.
advertentie
Om die reden vertaalde Smits enkele werken van de ‘Groupe des Six’ – een groep toonkunstenaard uit de 20-er jaren van de vorige eeuw te Parijs: Georges Auric, Louis Durey, Arthur Honegger , Darius Milhaud, Francis Poulenc en Germaine Tailleferre. Met name Milhaud en Poulenc zijn bekend gebleven; Poulenc o.a. door zijn Concert voor Orgel, Strijkers en Pauken uit 1938. Satie was het positieve oriëntatiepunt; Strauss en Wagner waren dat in negatieve zin. Ook schuwde men het establishment, en als daartoe behorend Ravel, die zich op ingewikkelde wijze verhield tot de Franse Zes.
Reitze Smits kennen we nog van een zeer virtuoze vertolking van Mendelssohns Variations sérieuses op. 54 op het Heynemanorgel van Zaltbommel. Smits bespeelt op de plaat die de titel Parade draagt het in Frans-romantische stijl gebouwde Verschuerenorgel uit het Orgelpark. Verschueren heeft zich georiënteerd op Silbermann (Dordtse Dom) en hier op Cavaillé-Coll. Ook in Artisten, Göteborg vinden we een Verschuerenorgel van dit type. Zouden dit soort oriëntaties nu aan te merken zijn als artistiek vruchtbaar? Met “de hoogste lof” van collega-recensent David de Jong (Franck door Leo van Doeselaar) kan ik niet helemaal instemmen. Evenwel toch een prestatie van de zuidelijke orgelmakers. De gespeelde werken klinken er goed op.
Smits heeft, zoals gezegd, technisch geen belemmeringen. De jazzy elementen klinken heerlijk los en quasi-improvisatorisch. Ondanks de goede aansluiting die deze composities inderdaad op het orgel blijken te hebben, begon ik al luisterend te verlangen naar werken die vanuit het orgel zijn gedacht – al zijn die soms van componisten van een wat mindere garnituur … Desalniettemin een frisse, originele en ook smaakvol vormgegeven plaat.
Parade
Reitze Smits speelt werken van Poulenc, Satie en Milhaud
Francis Poulenc 1899 – 1963 – Sonate – Erik Satie 1866 – 1925 Parade – Francis Poulenc – Trois Pièces – Darius Milhaud 1892 – 1974 – La Création du Monde – Francis Poulenc – Suite
Orgelpark Records – 2011, TT 48’29, booklet 20 p. EN/FR/NE | orgelpark.nl
