Liefhebbers van Franse orgelmuziek gaan uiteraard glunderen zodra een cd de titel meekrijgt ‘Une voix française’. Echter, ik kan mij voorstellen dat het enthousiasme wat getemperd wordt wanneer men ziet dat de cd werd opgenomen in de Verenigde Staten.
advertentie
We weten dat de Verenigde Staten een levende orgelcultuur kennen en als de huidige president dit instrument naar waarde zou schatten, dan zou hij ‘We have the biggest instruments in the world!’ niet zonder chauvinisme kunnen uitroepen!
Helaas hoeft ‘bigger’ niet altijd ‘better’ te zijn en vallen die bakbeesten dikwijls tegen. Toen de orgel-cd er net een paar jaar was, leende ik in de Openbare Bibliotheek nog wel eens een exemplaar met zo’n gigantisch orgel, benieuwd naar de batterij aan strijkers, tongwerken en 32-voeters! Het viel vrijwel altijd tegen. Die reuzen met meestal meer dan honderd sprekende registers verliezen het doorgaans van bescheidener instrumenten die ook nog eens in akoestisch gunstiger ruimtes staan. Om maar dicht bij huis te blijven… hoeveel organisten verzuchtten niet: ‘Hoe zou de Van den Heuvel in Katwijk klinken in een kerk met flinke nagalm?’
Dan zet je de cd van Renée Louprette toch met enige bedenkingen op. Wel, die bezwaren vooraf kunnen direct van tafel, zodra het Te Deum van Demessieux uit de speakers galmt. Met de taal spelend, zonder de Amerikaanse orgelcultuur tekort te willen doen, zou je kunnen opmerken: ‘Daar is geen woord Amerikaans bij!’
Simpel gezegd zijn er drie factoren die bij deze conclusie een rol spelen: het orgel van de Britse orgelbouwer Mander blijkt uitermate geschikt voor dit repertoire. Ten tweede heeft de kerk een uitstekende akoestiek. De New York Times merkte niet voor niets snedig op: ‘One of the most important stops on the organ is the room.’ En ten slotte kent het spel van mevrouw Louprette een ‘Franse slag’ die onmisbaar is bij deze muziek.
Samen met een boeiend programma is dit een cd die absoluut de moeite van het beluisteren waard is en dan druk ik mij nog bescheiden uit!
Na het virtuoze Te Deum van Demessieux volgen twee minder bekende werken van Nadia Boulanger en Jacques Ibert. Geen componisten die we snel relateren aan het orgel, maar na het beluisteren van deze werken zou je hopen dat ze wat meer composities voor de koning(in) der instrumenten hadden geschreven.
Dan volgen Alains Variations over een thema van Clément Jannequin. Alain wilde dat dit werk gespeeld zou worden als was het een compositie van Couperin. Opnieuw laat orgelbouwer Mander – deze orgelbouwer maakte nimmer een orgel >100 stemmen – horen dat men in staat is om een orgel te bouwen waarop ook die ‘oudere klanken’ goed uit de verf komen. In ieder geval vond Ton Koopman dit orgel ook interessant genoeg om erop te concerteren.
Nimmer vergeet ik een concert van Johan van Dommele in de Eusebius van Arnhem in de jaren tachtig van de vorige eeuw. Op het programma: 6 Variations sur une Psaume Huguenot van André Isoir. Een heerlijk eigentijds werk dat weinig wordt gespeeld. In ‘psalmenland’ Nederland zou het werk meer bekendheid mogen genieten. Ondanks dat het werk eigentijds is, is de melodie van psalm 92 prominent aanwezig en gingen mijn gedachten opnieuw uit naar de passage: ‘…die zelfs de adem schiep waarmee Hij wordt geprezen.’ Ik kende alleen de Parijse opname van Isoir zelf uit 1992 (Erato), maar deze muziek komt hier in New York uitstekend tot zijn recht, misschien zelfs beter…
En dan rest ons Vierne. De zes delen uit de Pièces de Fantaisie (2e Suite) worden stuk voor stuk prachtig vertolkt! Renée Anne Louprette mag tot de grootsten van deze tijd gerekend worden en wat kun je ademloos genieten van dit instrument, zelfs als je bij Claire de lune rekent op strijkers en fluiten uit de werkplaats van Cavaillé-Coll.
Opname is uitstekend. Het booklet bevat ondanks het gebrek aan foto’s de informatie die nodig is, zelfs de materialen die zijn gebruikt bij de bouw van dit instrument worden vermeld. Hoe Brits!
In het Witte Huis mag men blij zijn dat de Verenigde Staten zoiets groots – artiest en instrument – in huis hebben!
Renée Anne Louprette
Une voix française | A French voice
20th century organ masterworks | The Church of St. Ignatius Loyola, New York
Te Deum, Op. 11 (Jeanne Demessieux); III. Improvisation from Trois Pièces pour Orgue ou Harmonium (Nadia Boulanger); III. Fugue from Trois Pièces (Jacques Ibert); Variations sur un thème de Clément Jannequin (Jehan Alain); Six Variations sur un Psaume Huguenot, Op. 1 (André Isoir); Pièces de Fantaisie, Deuxième Suite, Op. 53 (Louis Vierne)
Acis – APL01609, TT 69’58, booklet 12 pagina’s (FR/EN)
Meer info en bestellen acisproductions.com
