Een opname van Buxtehude en tijdgenoten op het Stellwagen-orgel in Lübeck is natuurlijk niets nieuws onder de zon, en voor je het weet zet je zo’n cd weg als weer meer van hetzelfde. Maar pas op! Met deze plaat zet Sietze de Vries toch een opname neer die in meerder opzicht bijzonder de moeite waard is.
advertentie
De Vries opent de cd met een spetterende Toccata F-dur van Dietrich Buxtehude, waarna er een aantal koraal- en psalmgebonden werken van Buxtehude, Weckmann, Van Eyk en improvisaties in barokstijl volgen. De Vries speelt met de nodige flair en maakt op creatieve en smaakvolle wijze gebruik van het klankspectrum van het Stellwagen-orgel.
Aardig extraatje bij deze cd is de medewerking van Pieter Jan Belder op blokfluit, die het koraalvoorspel ‘Komm Heiliger Geist’ inleidt. Bijzonder fraai en virtuoos is ook zijn fluitspel in de variaties over Psalm 9 van Jacob van Eyck.
De Vries schrijft in de toelichting: ‘De combinatie van levendige blokfluitklank en de typische renaissanceklanken van vooral het borstwerk van het orgel resulteert in bijzondere klankkleuren. Ook de oude fluiten van het orgel zijn zo karakteristiek dat de verschillen tussen de door menselijke adem gedragen klank en de klank die door blaasbalgen tot leven komt soms uiterst klein zijn.’ Die stelling blijkt niet uit de lucht gegrepen: met name in ‘Nun Lob’ mein Seel’, den Herren’ lijkt het bijna alsof er een blokfluitensemble van wisselende samenstelling speelt. Des te meer toont het aan dat we hier met een organist en instrument van kaliber te maken hebben.
Valt er dan nog iets af te dingen op deze cd? Door de bril van orgelkenner en organist is er natuurlijk altijd wel iets te vinden: hoewel prachtig, sluiten de improvisaties van De Vries qua idioom hier en daar meer aan bij de muziek van Bach dan bij Buxtehude. Een ander puntje is de opname: hoewel het absoluut geen droge opname betreft komt de plenumklank van het orgel en specifiek het rugwerk af en toe wat gespannen over. Wellicht had dit bij de opname kunnen worden voorkomen.
En dan nog het hoesje. Door de vormgeving zal deze cd vooral orgelliefhebbers aanspreken; de eeuwige foto van het orgelfront doet toch vermoeden dat we hier te maken hebben met een doorsnee orgel-cd. Ik werd zelfs verrast door de plotselinge blokfluit – de naam van Pieter Jan Belder valt op het hoesje nauwelijks op. Dat is jammer, want door het afwisselende programma kan deze cd ook de moeite waard zijn voor muziekliefhebbers die niet zo snel een orgel-cd zouden aanschaffen. Dat is juist een groep die je zou moeten proberen te interesseren.
Tenslotte vergeet ik nog bijna de uitsmijter van de cd: een fraaie improvisatie op het grote Schuke-orgel over ‘Nun lob’ mein seel’, den Herren’! Samengevat: zeer de moeite waard. [KOOS VAN ‘T HUL]
Sietze de Vries bespeelt de orgels van de St. Jakobi te Lübeck
Pieter Jan Belder: blokfluit
Toccata F-dur BuxWV 157, Choral ‘Komm Heiliger Geist, Herre Gott’, ‘Komm Heiliger Geist, Herre Gott’ BuxWV 199, ‘Nun lob’ mein Seel, den Herren’ BuxWV 212 (Buxtehude), ‘Komm Heiliger Geist, Herre Gott’ (Weckmann), Fantasia ex D (Weckmann), Psalm 9 (Van Eyck / De Vries), Psalm 105 (De Vries), Ons is gheboren een kindekijn (Sweelinck), Puer nobis nascitor (Van Eyk / De Vries), Fantasia pro Organo Pleno: ‘Nun lob’ mein Seel’, den Herren’ (De Vries)
Label: JSB Records
Nummer: JSBR0101111
Speelduur: 75’15
Booklet: 20 pagina’s (NE/EN/DU)
Prijs: € 15,00
