Op de cd Spiritual Quest spelen trompettist Ádám Rixer en organist Maurice Clement in de Philharmonie van de stad Luxemburg een programma met muziek uit in de tweede helft van de twintigste eeuw, met uitlopers naar onze tijd.
advertentie
Het laatste werk op de cd bijvoorbeeld, de titelmuziek Spiritual Quest, is speciaal voor deze cd gecomponeerd in 2019. Voor orgelliefhebbers met consonante en/of tonale oren is deze cd misschien moeilijk verteerbaar, mij dwong de muziek na een paar keer intensief luisteren tot overgave.
Die titel van de cd is trouwens goed gekozen. Die spirituele zoektocht is een aspect van bijna elk stuk op deze cd aan de orde komt.
Gelijkwaardige partners
Orgel en trompet zijn bij alle gespeelde stukken op deze schijf gelijkwaardige partners en de orgelpartijen zijn dan ook allesbehalve dienend of begeleidend. Op het eerst gespeelde stuk na, wellicht. Want de cd begint als de soundtrack van een aangrijpende film met het werk Elegi van de Noorse componist Rolf Wallins (1957). Het is een ontroerende lyrische melodie van zoeken en verlangen, bij vlagen confronterend.
Los
Maar daarna gat het los. De Noord-Italiaan Corrado Maria Saglietti (ook geboren in 1957) schreef Three Psalms for trumpet and organ in 2000. Daarbij had de componist geen concrete psalmen voor ogen, maar hij raakt wel in deze muziek wel precies de gevoelige snaar van het psalmboek.
De titels van de drie delen van dit werk zeggen genoeg, ook over de zoektocht: Rusteloos verlangen naar God; het zoeken naar God omdat het leven zonder hem ondraaglijk is; en tenslotte: het overweldigende geluk als God zich heeft laten vinden. Met die gegevens in je hoofd is deze moeilijke muziek opeens heel goed te volgen en te begrijpen. In het middendeel is de orgelpartij lange tijd eenstemmig, wat bijzondere effecten oplevert.
Spirituele zoektocht
Componist André Jolivet (1905-1974), pleitbezorger van de Franse cultuur, schreef veel voor orgel. Al bij de eerste maten van zijn Arioso Barocco waan je je in een Franse kathedraal. Maar ook de andere componisten op deze cd hebben duidelijk iets met orgel en schrijven doorgaans orgelmatig.
Een verrassend moment op de cd is het derde deel van de Sonate voor trompet en orgel uit 1971 van Duitser Harald Genzmer (1909-2007). Het heeft als titel Choral. Het koraalthema is de oude Lutherpsalm ‘Aus tiefer Not schrei ich zu dir’. De spirituele zoektocht bij uitstek, zeg ik als Nederlandse protestant.
Het laatste werk van de cd, Spiritual Quest, van de in 1983 in Luxemburg geboren componist Ivan Boumans, boeide mij het minst. Ik vind het te lang en te maniertjes-achtig. Maar misschien dwingt ook dit stuk mij nog eens tot waardering.
Modern, opvallend en toch mooi
Compliment voor de twee muzikanten die dit ongewone programma spelen. Maurice Clement (1972), Luxemburger van geboorte, is titularis van het Schuke-orgel in de Luxemburgse Philharmonie en organist van het nieuwe Thomas-orgel (2016) in Diekirch. Zijn spel op deze cd is overtuigend en geraffineerd, hoorbaar thuis op zijn eigen orgel. Hij studeerde orgel bij onder andere Jean Boyer in Lyon.
Trompettist Ádám Rixer (1975) – hij gebruikt voor deze opname twee verschillende trompetten – is geboren in de Hongaarse hoofdstad Budapest en sinds 1999 eerste solotrompettist van het Orchestre Philharmonique du Luxembourg en trompetdocent aan het Luxemburgs conservatorium.
Beide muzikanten kennen elkaar dus goed en maken muziek op hoog niveau. En terzijde: op een of andere manier past deze muziek bij de futuristische bouwstijl van de Philharmonie. Modern, opvallend en toch mooi.
Het orgel van Karl Schuke, vier klavieren, 83 stemmen, uit 2005 kan veel. Behalve het hoofdwerk en een deel van het pedaal zitten alle pijpen in een zwelkast. Maar ook als het orgel voluit gaat, blijft de trompet stralend goed hoorbaar.
Variatie en klankschoonheid
Organist Maurice Clement buit die mogelijkheden van het orgel volledig uit. Het instrument staat in een vrij droge zaal – daarin is de Luxemburgse Philharmonie de enige niet. De doosvormige ruimte heeft een prima akoestiek voor een orkest, een orgel heeft graag meer galm. Maar de intonateur van de orgelmakerij heeft goed werk geleverd. En ook de geluidstechnicus heeft dat gedaan, want het orgel komt indrukwekkend uit mijn luidsprekers en details van de orgel- en trompetspel zijn goed te volgen. Zoveel variatie en klankschoonheid!
Op de website van platenmaatschappij Aeolus staat een heel rijtje luistervoorbeelden.
Spiritual Quest
20th and 21st century music for trumpet and organ
Rolf Wallin: Elegi; Corrado Maria Saglietti: Three Psalms for trumpet and organ: Restlessness (desire of God) – Burden and inexorability of life (seeking for God) – Overwhelming joy, peace (discovery of God); André Jolivet: Arioso barocco; Henri Tomasi: Variations grégoriennes; Einojuhani Rautavaara: Hymnus; Harald Genzmer: Sonata for trumpet and organ: I Introduction – II Allegro – III Choral Tranquillo – IV Finale Vivo; Ivan Boumans: Spiritual Quest.
Ádám Rixer, trompet; Maurice Clement, Karl Schuke-orgel (2005) Philharmonie Luxemburg
Aeolus – AE-1.1251, SACD, TT 63’20; opname 7/2019; booklet 20 p. (EN, DU); prijs € 18,99 | aeolus-music.com
