Een nieuwe integrale van Sweelinck, dat kon de opnamemarkt nog wel hebben. Na twee samengestelde series van diverse organisten, een boeiende integrale van Leon Berben en nog enkele kleinere producties is deze cd-box een goede aanvulling om al vergelijkend Sweelinck nog beter te leren kennen.
advertentie
Schnitger or not? We worden bij deze integrale, uitgevoerd door Daniele Boccaccio, wel even op het verkeerde been gezet. Een Schnitger uit 1678 in Oederquart en een Scherer uit 1612 in Lemgo? Van beide orgels was niet meer origineel materiaal voorhanden dan wat frontpijpen en de oude orgelkas …
Orgelbouwer Rowan West reconstrueerde beide instrumenten. Hij was het ook die tekende voor de restauratie van het orgel in Ostönnen, met een historie die teruggaat tot mogelijk 1430. In de orgels op deze cd-box hoor je het vakmanschap van West. Hij weet uitstekend te luisteren naar de diversiteit aan oude voorbeelden en kan daaruit iets nieuws scheppen.
Voor liefhebbers van oude muziek behoeven de orgels van Oederquart en Lemgo geen aanbeveling. Wie niets met deze muziek heeft zal deze orgels (en daarmee ook deze cd-box) links laten liggen. Deze uitgave is hoe dan ook een mooi eerbetoon aan het het werk van Rowan West.
Als er in korte tijd meerdere Gesammtausgaben verschijnen ligt een vergelijking voor de hand. Eerdere verschenen opnamen met meerdere organisten en klavecinisten in Het Sweelinck Monument van het Gesualdo Consort. Leon Berben heeft een aantal jaar geleden Sweelinck integraal ingespeeld, eveneens op oude instrumenten en klavcimbel. Opvallend is dat ze qua tempi nagenoeg gelijk liggen, een overwegend vocaal tempo, soms wat aan de hoge kant. Berben speelt over het algemeen net iets spannender en galanter, is ook wat vrijer in zijn versieringen, maar opnamen zijn op een hoog niveau.
Ook Harald Vogel bracht op MD+G in 2011 een cd met Sweelinck-werken uit. Vergeleken met Berben en de voorliggende box van Daniele Boccaccio is het nestor Vogel die een sobere maar zeer doorleefde Sweelinck neerzet. Berben veroorlooft zich vrijheden volgens de laatste inzichten. Boccaccio beweegt daar mooi tussenin.
Ondanks hun verschillende interpretatie zijn Vogel en Berben echte verhalenvertellers. Dat mis ik bij Boccaccio soms een beetje. Wat niet wegneemt dat hij met zijn gave spel op dit hoge niveau zeker meedoet, gewoon gaaf spel.
Tot zover de vergelijking. Deze Italiaanse productie is een goede toevoeging, zeker in relatie tot de bescheiden prijs. Een pre is dat Boccaccio drie orgels etaleert die best nog wat belangstelling kunnen gebruiken. De ‘neo-Schnitger’ in Oederquart is bij mijn weten nog niet eerder vastgelegd. Uit Lemgo kennen we alleen de Sweelinck-bloemlezing van Harold Vogel en Ostönnen kan ook nog wel wat extra belangstelling gebruiken. In deze cd-box zijn ze in alle facetten te beluisteren. Opvallend mooi is ook het klavecimbel wat voor deze opname wordt gebruikt.
Zoals we de laatste jaren van Brilliant Classics gewend zijn is de opname van goede kwaliteit. De orgels zijn redelijk direct opgenomen, zonder dat het storend wordt. Het biedt daarmee vooral goede gelegenheid om de polyfonie te kunnen volgen.
Het liefst beluister ik een opname alsof ik in de kerk zit en ik kan mij indenken dat bijvoorbeeld Lemgo in de kerk veel minder direct klinkt dan op deze opname. Als, zoals bij deze productie, de instrumenten door elkaar worden geprogrammeerd is het wel fijn als er wat consistentie zit tussen volume en directheid. Dat is hier dik in orde.
Grappig is de cd-cover. Even denk je weer een briefje van 25 gulden in je hand te hebben. Voor het overige is de uitvoering uitermate saai en beknopt, zowel disposities als registraties ontbreken. Wel is er een leuk persoonlijk verhaal van de Italiaan Boccaccio over zijn passie voor onze Sweelinck en hoe hij ooit op afbetaling zijn bladmuziek aanschafte. Een verhaal helemaal in lijn met zijn enthousiaste en onderhoudende spel.
Heb je nog geen Sweelinck-integrale of zoek je goed vergelijkingsmateriaal, dan is deze budgetbox aan een uitstekende keuze. Ruim zes uur geniet je van hoogstaand spel op fantastische instrumenten.
Eerlijk is eerlijk: vaak vind ik Sweelinck net te oud en is vooral leerling Scheidemann mijn favoriet, maar ik heb weer genoeg moois gehoord om de oude meester maar weer eens vaker op de lessenaar te zetten.
Sweelinck – Complete Harpsichord and Organ Music
Daniele Boccaccio: Schnitger-orgel (1678), Johanneskirche, Oederquart; Scherer-orgel (1612/13), Marienkirche, Lemgo; gotisch orgel (ca. 1550), Andreaskirche, Ostönnen/Soest; klavecimbel Sebastiano Cali (2017, kopie naar Joannes Couchet, 1679)
Brilliant Classics – 95643, 6cd, TT 6:29:28, opname 2018/2019, € 19,99 | klassiek.nl
