Er zijn producties waarvan je bij het uitpakken van de cd al vrolijk wordt. Een mooi barokprogramma, op een van de meest bijzondere orgels, gespeeld door de titularis en ook nog eens mooi gepresenteerd. Luisteren en genieten dus!
advertentie
Het kon natuurlijk niet uitblijven: bij een benoeming als organist van de Hooglandse Kerk hoort ook een opname. De keuze voor deze eersteling is gevallen op het De Swart/Van Hagebeer-orgel en niet op het recenter in gebruik genomen Willis-orgel. Ondanks de indrukwekkende staat van dienst en de plaats die het barokke instrument in ons historische orgelbestand inneemt blijft de ‘Hooglandse’ toch wat op de achtergrond. Vreemd genoeg geldt dat overigens ook voor dat andere Van Hagebeer-orgel in de naburige Pieterskerk.
Smits heeft voor dit Leidse debuut een mooi programma samengesteld. Uiteraard is het oer-Hollandse repertoire niet overgeslagen: naast Sweelinck klinkt Van Noordt. Zijn Psalm 38 is misschien wel de meest ultieme compositie om de koraalkunst uit de Gouden Eeuw te etaleren. Reincken klinkt vaardig en is een mooi eerbetoon aan de Deventenaar die later zo’n belangrijke bijdrage heeft geleverd aan de doorontwikkeling van de orgelkunst in Noord-Duitsland.
De zeventiende eeuw wordt aangevuld met een enkele variaties van Johann Ulrich Steigleder over het Vater Unser. Maar liefst veertig variaties schreef hij hierover. Ze waren niet bedoeld om alle veertig achter elkaar te spelen. Hij begint namelijk met een hele lange fuga, gevolgd door een tweede en derde voor het geval de eerste te lang is. Willeke Smits speelt de tweede. Een prima keus. Buitengewoon indrukwekkend is haar vertolking van de toccata. Wat een virtuositeit van zowel Steigleder als Smits en hoe strak blijft de spanningsboog staan om van de eerste tot de laatste seconde het amen uit te zingen! Steigleder mocht dan uit Stuttgart komen, in zijn muziek waan je je helemaal in Noord-Duitse sferen. Met Böhm en Buxtehude wordt overigens ook deze streek nog echt aangedaan.
Voor het intieme koraal Dies sind die heilgen zehen Gebot (hoe heeft Bach van een ‘wettisch’ koraal zoiets poëtisch kunnen maken?) is de hoofdrol weggelegd voor de Vox Humana. Het samenspel met de fraaie prestant klinkt bijzonder evenwichtig. Voor de grote C-dur mist het orgel een beetje de grandeur die dit werk nodig heeft, maar dat is dan ook echt het enige minpuntje aan deze opname.
Wat een mooie kennismaking met Willeke Smits en het De Swart/Van Hagerbeer-orgel! Het instrument staat er stralend bij en het spel van Smits is zowel muzikaal als technisch van een hoog niveau. Zij hanteert passende tempi en rijke registraties, waarbij de Toccata van Steigleder en het Bach-koraal er in het bijzonder uitspringen. Een cd waarvan je alleen maar blij kunt worden.
Sweelinck to Bach – Willeke Smits
Sweelinck: Fantasie auf die Manier eines Echo, Die 10 Gebot Gottes; Reincken: Toccata in g, Fuga in g; Steigleder: Dass Vatter Unser; van Noordt:Fantasia a 4, Psalm 38; Böhm: Vater unser im Himmelreich; Buxtehude: Praeludium in D; Bach: Dies sind die heilgen zehen Gebot, Praeludium en Fuga in C
Willeke Smits – De Swart/Van Hagenbeer-orgel Hooglandse Kerk Leiden
Opname/uitgave in eigen beheer – WSR202201, TT 79’01, opname 06/2021, booklet 16p (NL/EN), prijs € 18,00 | willekesmits.nl
