Was je in vroeger tijden ontzettend blij als er eens wat orgelmuziek op de buis werd vertoond, in deze tijd kun je gemakkelijker op verschillende manieren je hart ophalen, wanneer je niet alleen naar orgelmuziek wilt luisteren, maar ook iets wilt zien. Via het internet is genoeg (historisch) materiaal te bekijken en intussen verschenen de nodige dvd’s met orgelmuziek. Het bekende Britse label Priory heeft wat betreft niet stil gezeten en komt met de vijftiende dvd over een Brits orgel.
advertentie
Men koos dit keer het beroemde en veelzijdige instrument van Harisson & Harisson in Westminster Abbey. Daniel Cook bespeelt en kent het indrukwekkende orgel. Als voormalig suborganist en begeleider van het uitstekende Abbey Choir kan hij met dit orgel lezen en schrijven.
Waarom wordt zo’n dvd uitgebracht en wie schaft ‘m aan? Dat zijn vragen die ik mijzelf stel als ik ernaar kijk en luister.
Gezien de programmakeuze ben je geneigd te denken dat de dvd goed verkocht kan gaan worden in een winkeltje van de kerk. De cd en dvd zijn grotendeels gevuld met (vrij) toegankelijke orgelwerken die door de leek worden geaccepteerd en door de kenner (nog) worden gewaardeerd.
Hoe macaber het bijna mag klinken, maar het thema van deze dvd zou ‘de dood’ kunnen zijn. De Abbey is daarmee sterk verbonden. Enerzijds is deze bijzondere kerk een plaats waar (beroemde) doden worden vereerd en waar anderzijds dodelijke slachtoffers worden herdacht. Die thematiek is een rode draad op de dvd. De makers laten daarom veel beelden zien van graven, monumenten en na de Prelude and Fugue van Walton komt – hoe toepasselijk – een Spitfire voorbijvliegen.
Veel Engelse literatuur. Muziek die als ‘veel van hetzelfde’ kan overkomen. Dat vraagt om variatie in muziekkeuze, in registratie en het vraagt om orgelspel met karakter. Dat blijft op deze opname helaas een beetje achter. Bij het schrijven van een eerdere recensie met werken van Stanford viel het me ook op dat het spel van Cook de ene keer overtuigender uit de verf komt dan de andere keer. Britse organisten hebben vaak een techniek waar menig organist jaloers op kan worden, maar de valkuil dat deze wijze van spelen wat schools en braaf kan overkomen ligt snel op de loer.
Er had wat mij betreft wat meer muziek op mogen staan zoals The Harmonious Blacksmith waarin verschillende klankkleuren van het orgel de revue passeren. Die afwisseling vindt men ook in de andere werken, maar dat vraagt om een scherp luisterend en goed getraind oor.
En toch … alleen al die werken van Howells en Willan zijn absoluut de moeite waard om keer op keer naar te blijven luisteren. Het orgel van Westminster Abbey is als een jas die gegoten zit om dergelijke composities.
Niet alleen het spel is wat lauw van aard. Cook is veel aan het woord op deze dvd, maar met weinig sjeu. Priory had kunnen overwegen om dit deel van de dvd door een getraind spreker te laten verzorgen. Cook weet veel van dit instrument, maar is alles behalve een boeiend redenaar.
Toch is dit verbale deel van de dvd voor mij het interessantst. Cook vertelt in ruim vijftig minuten veel over dit instrument. Hij verwacht wel wat voorkennis van de kijker en laat – gelukkig! – een Jip-en-Janneke-verhaal over orgels in het algemeen achterwege.
Hij neemt ons mee op een reis door de historie van dit instrument tot aan de laatste wijzigingen in 2017. Zo nu en dan refereert hij aan oudere opnames van zijn illustere voorganger Simon Preston die velen in hun top tien zullen hebben staan. Dat het orgel wel degelijk vele gezichten heeft, wordt in deze ‘organ tour’ nadrukkelijk onderstreept. Zeer boeiend!
Wat ook iets extra’s aan deze dvd toevoegt is dat hij zijn uitvoering van Howells’ Psalm Prelude ‘De Profundis’ van commentaar voorziet.
Uiteraard krijgt het grote orgel in de Abbey de meeste aandacht, maar Cook laat ook ‘The Queen’s organ’ van Mander horen en het orgel van het schoolkoor, gebouwd door William Drake. Daarmee is deze dvd een zeer compleet document en krijgt de koper met een dvd, een Blu-ray dvd en een cd waar voor zijn geld.
Wie gaat ‘m kopen? Enerzijds zie ik de toerist tevreden met zijn souvenir de Abbey uitwandelen en aan de andere kant krijgt de gepokte en gemazelde liefhebber een hoop informatie over het instrument.
Mijn grote min is vooral: ik word niet verrast. Niet in de wijze van filmen, niet in de muziekkeuze, niet qua formulering van de teksten en niet in de interpretatie van de muziek.
Wil men een spannende opname van dit (type) instrument aanschaffen, dan zou ik nog even rondkijken tussen andere geluidsdragers. Wil men kennismaken met de klanken van en het verhaal achter een groots instrument dat op een uiterst verzorgde wijze wordt bespeeld, dan mag deze nummer vijftien van Priory er wezen.
The Grand Organ of Westminster Abbey – David Cook
Rondeau from ‘Abdelazar’ (Purcell); Toccata from Symphonie V Op. 42 No. 1 (Widor); Psalm-Prelude Set 1 N0. 1 (Howells); Prelude and Fugue in E flat BWV 552 (Bach); ‘Montagues and Capulets’ from ‘Romeo and Juliet’ (Prokofiev); March: Dignity and Impudence (Whitlock); Choral Prelude on ‘Eventide’ (Parry); Introduction, Passacaglia and Fugue (Willan); Prelude and Fugue ‘Spitfire’ (Walton); Concert Overture in C minor (Hollins); Variations on’The Harmonious Blacksmith’ (Handel); Final from Symphonie VI Op. 59 (Vierne)
Priory Records – PRDVD 15, DVD+CD, TT 86’, booklet 16 p. EN, prijs £ 29,99 | prioryrecords.co.uk
Zie ook ‘The Grand Organ of …’
Liverpool Cathedral, King’s College Cambridge, York Minster, Lincoln Cathedral, St. Paul’s Cathedral, Canterbury Cathedral, Exeter Cathedral, Salisbury Cathedral, Chester Cathedral, Gloucester Cathedral,
