Een veelbelovende titel, een veelbelovende jonge organist, een enthousiaste percussionist en de imponerende ruimte van de Chapelle Royale in Versailles. Het klinkt bijna als een sprookje.
advertentie
Lucile Dollat had het idee opgevat om de ‘kale’ Franse orgelbarok te verrijken met barok slagwerk. Een combinatie die niet helemaal uniek is, maar ook weer niet heel vaak voorkomt. Hiervoor koos ze een selectie composities van zeventiende- en achttiende-eeuwse landgenoten die zeker niet iedere week op de lessenaar staan. Minstens zo belangrijk is dat ze ook een ruimte kiest waarin orgel en slagwerk aan elkaar gewaagd zijn: in de pracht en praal van het Kasteel van Versailles, een mooie plek om, zoals ze het zelf aangeeft, de overwegend sacrale muziek een seculiere tint te geven.
Het orgel van de Chapelle Royale oogt historisch, maar dat is helaas grotendeels bedrog. Het instrument dateert in eerste aanleg uit 1710, maar is de loop der eeuwen dermate vaak omgebouwd dat in 1994 een volledige nieuwbouw/reconstructie noodzakelijk was. De oorspronkelijke achttiende-eeuwse opzet was het uitgangspunt. Hierin ging men zelfs zo ver dat ook het kistpedaal werd gereconstrueerd. Het resultaat is een overtuigend vierklaviers Frans barokinstrument waar volgens de discografie menig organist graag zijn of haar spel vastlegt.
Met de Prélude van Balbastre wordt direct de toon gezet. Majestueus klinkt het orgel, waarna het slagwerk snel invalt. Zorgvuldig, maar wel feestelijk. In het daarna volgende Allegro maken we echt kennis met organist en orgel. Wat een ragfijne techniek heeft Dolat! Luister ook naar het helder twinkelende Grand Jeux en de fraaie Cornet van dit instrument. Zo leren we ook nog dat Balbastre meer is dan zijn overbekende noëlvariaties. Wat een leuk concerto is dit!
Michael Metzler horen we vooral in ondersteunend en opluisterend slagwerk, maar in La Brillante van Piroye worden we ineens verrast met een solistische rol. Knap werk! Een gouden kleinood is de Christe Chaconne van André Raison. In slechts anderhalve minuut zet hij een mooi stukje contrapunt neer, prachtig gespeeld en met fraaie fluiten geregistreerd door Dolat. Wie het beperkte oeuvre van Raison bestudeert zal opvallen dat het juist de Christe-delen uit de verschillende missen zijn die een zorgvuldige structuur en ongekende schoonheid hebben. Daar had hij vast een reden voor!
Met tongwerken en tromgeroffel verlaten we in vorstelijke stijl de Chapelle Royale, een feestelijk Offertoire ter ere van Koning Louis XIV heeft het laatste woord.
Een hele cd met percussie en orgel is wel beetje veel van het goede. Op enig moment begint dat toch wat te vervelen. Wellicht heeft het ook daarmee te maken dat je via de speakers toch niet de beleving krijgt die je in Versailles ongetwijfeld wel zal hebben. De weldadige akoestiek Chapelle Royale ervaar je anders dan wanneer je ter plekke bent. Je krijgt zin om naar Versailles te gaan!
Helaas ontbreken de registraties in het booklet. Juist bij een dergelijk kolossaal instrument ben je extra benieuwd hoe deze organiste haar Grand Jeux, Plein Jeux etc. vormgeeft. Voor het overige is het boekje informatief en mooi vormgegeven. Of hier echt geheime laden worden opengetrokken moet iedereen voor zich oordelen. De meeste luisteraars zullen met deze opname boeiend nieuw Frans repertoire leren kennen.
Tiroirs Secrets – French Organ Rarities
Balbastre: Concerto en Ré Majeur; d’Agincour: Suite du Sixieme Ton, Suite en Sol Ut mineur; Piroye: L’Immortelle, La Brillante, La Beatidute, L’Allegresse, La Paix; Raison: Christe-Chaconne, Offertoire du Cinquieme Ton sur Vivre le Roy des Parisiens
Lucide Dollat, Grandes Orgues Chapelle Royale, Versailles; Michael Metzler, percussie
Château de Versailles-Spectacles – CVS057, TT 72’56, opname 12/2020, booklet 44 p (FR/EN/DU), Prijs € 20,00 | chateauversailles-spectacles.fr
