advertentie
Een van de oudst bespeelbare orgels van ons land staat in het Veluwse vestingstadje Hattem. Het instrument dateert uit halverwege de zestiende eeuw en is te vinden in de Grote of Andreaskerk. Dit kleine, negen stemmen tellende orgel in middentoonstemming wordt meestal aangeduid als ‘koororgel’, waarschijnlijk vooral omdat er in de kerk nog een groter orgel aanwezig is. Ergens begrijpelijk, maar gezien de volle rijke klank en de plaats in de kerk toch ook weer niet helemaal terecht. Jaap Zwart – orgel
Heiko ter Schegget – blokfluit
Terug in de tijd met het 16e eeuws orgel van de Grote of Andreaskerk te Hattem
Kochersperger Spanieler (Hans Kotter); Recercada Segunda (Diego Ortiz); Recercada Segunda ‘O Felici Occhi Miei’ (Diego Ortiz); Vijf Poolse dansen tabelatuur Gdansk Ms 4022 (Anonimus); Toccata in C (Jan Pieterszoon Sweelinck); Fantasie in d (Anthoni van Noordt); Sonate in d (Giovanno Paolo Cima); Psalm 75 (Samuel de Marechal); Psalm 116 (Hendrik Speuy); Psalm 100 uit Lynar B7 (Anonimus); Serband (Gisbert Steenwick); Versus I – VII Ton (Abraham van den Kerckhoven); Sonatine in d (Christian Ritter); Sonate I in D Op. 5 nr. 9 (Arcangelo Corelli); Fantasie in g (Georg Phillip Telemann); Improvisatie Psalm 8 (Jaap Zwart).
Label/nummer: Cantilena BM 3010
Speelduur: 75’55
Boekje: 16 pagina’s (NL)
Prijs: € 17,95
Muzikale interpretatie * * * * *
Programmakeuze * * * * *
Keuze van het instrument * * * * *
Kwaliteit van de opname * * * * *
Documentatie * * * * *
Grafische vormgeving * * * *
[button link=”http://www.orgelshop.nl/orgelnieuws” target=”_new” style=”large” title=”BESTELSERVICE”][/button]
Een van de oudst bespeelbare orgels van ons land staat in het Veluwse vestingstadje Hattem. Het instrument dateert uit halverwege de zestiende eeuw en is te vinden in de Grote of Andreaskerk. Dit kleine, negen stemmen tellende orgel in middentoonstemming wordt meestal aangeduid als ‘koororgel’, waarschijnlijk vooral omdat er in de kerk nog een groter orgel aanwezig is. Ergens begrijpelijk, maar gezien de volle rijke klank en de plaats in de kerk toch ook weer niet helemaal terecht.
Als organist van de Andreaskerk kent Jaap Zwart dit orgel als geen ander. Vorig jaar heeft hij samen met blokfluitist Heiko ter Schegget een cd gemaakt waarop dit juweeltje centraal staat. Zwart staat bij velen vooral bekend om zijn bijzondere belangstelling voor het grote romantische repertoire. Voor sommigen zal het daarom wellicht verrassend zijn om te horen dat hij ook met muziek uit eerdere eeuwen uitstekend uit de voeten kan. Tel daarbij op de aanwezigheid van Ter Schegget – een van ’s werelds toonaangevende blokfluitisten – en de voorwaarden voor een aangename muzikale avond zijn geschapen.
Het programma bestaat vrijwel volledig uit composities uit de vijftiende tot en met de achttiende eeuw, muziek die het orgel op het lijf geschreven is. Daarbij is gekozen voor een muzikale reis door de tijd, bezien vanuit verschillende invalshoeken: concertmuziek, kerkmuziek en kamermuziek.
De eerste twee categorieën liggen voor de hand: dat zijn de afgelopen eeuwen toch wel de belangrijkste taken van het orgel geweest. Bij de kamermuziek gaat het om ‘muziek die in deze tijd in de huizen van de rijke Hattemers geklonken zal hebben’, aldus het begeleidende boekje. Zwart en Ter Schegget laten overtuigend horen dat de keuze om ook dit soort muziek in het programma op te nemen een juiste is geweest.
Voorbeelden van concertmuziek vinden we terug bij Sweelinck en Telemann. De kerkmuziek is vertegenwoordigd met muziek van onder andere Marechal, Speuy en niet te vergeten Jaap Zwart zelf. Met zijn improvisatie over psalm 8 bewijst hij dat het orgel ook minder oude klanken aankan en geeft hij tegelijk een indruk hoe het orgel in de hedendaagse eredienst functioneert.
Op de cd zijn wat meer bijgeluiden te horen dan meestal het geval is. Er wordt namelijk gebruik gemaakt van een levende orgeltrapper – die best een naamsvermelding had verdiend! – en de microfoonopstelling is zodanig dat de luisteraar het idee heeft zelf in de kerk te zitten. Mij stoort dat in ieder geval niet, integendeel, het geeft het geheel juist iets authentieks.
Het bijbehorende boekje geeft veel informatie, zoals biografieën van de musici, een zeer uitgebreide programmatoelichting en de gebruikte registraties. Een wat groter lettertype en wat meer witregels tussendoor zouden de leesbaarheid wellicht nog wat hebben verbeterd, maar dat is slechts een miniem kritiekpuntje op een uitgave waarbij verder eigenlijk alles lijkt te kloppen. Koop deze cd en laat Jaap Zwart en Heiko ter Schegget uw gidsen zijn in een boeiende reis door de tijd. [JOOST VAN BEEK]
[button link=”http://www.orgelshop.nl/orgelnieuws” target=”_new” style=”large” title=”BESTELSERVICE”][/button]
© 2008 www.orgelnieuws.nl
