Na Andrew John Smith en Ben van Oosten heeft ook Gerard Brooks zijn complete Saint-Saëns voltooid. Bij hem geen drie, maar vier delen, omdat hij ook de kruimels van Saint-Saëns’ orgeloeuvre vast wilde leggen. Daardoor voegt dit vierde deel echt wat toe. Sterker nog, al die wat kleinere werken samen vormen een bijzonder aantrekkelijk geheel. Deze plaat is een regelrechte aanrader!
advertentie
Dat verraste me wel. Want over de vorige aflevering van deze reeks (een dubbelaar met deel 2 en 3) had ik in mijn recensie op deze website gemengde gevoelens . Maar op dit vierde deel revancheert Brooks zich wat mij betreft helemaal. Hij trekt de cirkel wat wijder dan Smith en Van Oosten, door ook de stukken mee te nemen voor orgel of harmonium.
Hij heeft zelfs een werk opgenomen dat nooit gepubliceerd is: een Assai moderato in Bes uit 1853, het jaar waarin Saint-Saëns benoemd werd tot organist van de Saint-Merri in Parijs. Het is een charmant werkje (hoewel, het duurt altijd nog ruim vier minuten) en klinkt onder Brooks’ handen lyrisch en teer. Uit dezelfde tijd speelt hij nog twee werken, die alleen een tempoaanduiding meegekregen hebben. Vooral het Andante Lento in E is een prachtig stuk dat meer dan acht minuten duurt. Het is een pastorale met een dansant middendeel dat wat aan Lefébure-Wély doet denken.
Maar zo zijn er meer ontdekkingen. De cd opent met een Procession in C, dat later bekend is geworden als Tollite hostias, een stuk dat door bijna alle mannenkoren wel eens uitgevoerd is. Maar het is dus oorspronkelijk geschreven voor harmonium of orgel. Bij Brooks klinkt het echter als een klassiek Frans werk: prachtig. Nog zo’n ontdekking. Het Interlude fugué in g herkende ik meteen. Maar waarvan? Ik moet het zelf eens uitgevoerd hebben, maar kon me een stuk met die titel niet herinneren. Nu blijkt dat Saint-Saëns het heeft opgenomen in zijn Mis opus 4, die ik eens begeleid heb.
Op deze cd staan een paar werken die je bij Smith en Van Oosten ook vindt: Bénédiction Nuptiale, Élévation ou Communion, Marche Religieuse en Cyprès. Eigenlijk is dat laatste stuk het enige echt grote werk. Je hoort het zelden, omdat het het eerste deel is van een tweeluik. Deel 2 is echter voor orgel en symfonieorkest! Saint-Saëns heeft het geschreven bij het einde van de Eerste Wereldoorlog. Dat eerste deel mediteert over het onnoemelijke leed van die oorlog. Een aangrijpend werk, dat door Brooks met gepaste terughoudendheid uitgevoerd wordt.
Toch zijn de werkjes die je alleen bij Brooks vindt bepaald geen opvulling. Het zijn stuk voor stuk aangename composities. Om er nog twee te noemen: een stuk zonder titel en tempoaanduiding in C en een Marche-Cortège in Es, die me meer voor harmonium dan voor orgel gedacht lijkt. Sfeervolle muziek met prachtige harmonieën. Al die werkjes worden door Gerard Brooks met veel liefde uitgevoerd…
… op een bijzonder instrument: het Cavaillé-Coll-orgel in de Saint-Hippolyte van Poligny. Met 26 stemmen, verdeeld over twee klavieren en pedaal, een relatief klein instrument. Om de kosten te drukken heeft Cavaillé-Coll gebruikt van gemaakt van een klassieke kas. Daardoor zit het Récit, met zwelkast, in het rugwerk! Een prachtig orgel, waarop het gespeelde repertoire helemaal tot zijn recht komt.
Deze plaat is dus een waardevolle aanvulling op je cd-collectie als je Smith of Van Oosten al hebt. Maar ook op zichzelf is dit een pracht-cd. Soms heb je gewoon geen zin in een orgel-cd met allemaal grote werken. (Of je huisgenoten hebben daar geen zin in…). Dan is deze plaat een aanrader. Vijf kwartier oorstrelende orgelklanken. Heerlijk!
Saint Saëns – Organ Works 4 – Miscellaneous Works
Gerard Brooks plays the Cavaillé-Coll Organ of the collegiate church of Saint-Hippolyte de Poligny
Procession in C major, Prélude in F major, Assai moderato in B flat major, Interlude Fugué in G minor, Andante lento in E major, Maestoso in C major, Communion in E flat, (untitled) in C major, Bénédiction Nuptiale Op. 9, Offertoire in D major, Prélude in A major, Elévation ou Communion Op. 13, Praeludium (et Fuga) in C minor, Offertoire in E minor, (untitled) in E minor, (untitled) in F major, Offertoire in F major, Marche-Cortège in E flat major, Marche Réligieuse in F major Op. 107, Cyprès (from Cyprès et Lauriers Op. 156).
Label: Priory Records
Nummer: PRCD 1107
Speelduur: 78’56
Booklet: 12 pagina’s (EN)
Prijs: € 18,50
