
Na zeven jaar stilte klinkt op zaterdag 22 maart 2025 opnieuw het Schnitger-orgel in het Academiehuis Grote Kerk Zwolle. Tijdens het feestelijke Schnitgerfestival wordt het gerestaureerde rugwerk officieel in gebruik genomen.
Om 16.30 uur wordt het rugwerk van het orgel feestelijk gepresenteerd met een ingebruiknameconcert door organist Toon Hagen en orgeladviseur Cees van der Poel. Zij demonstreren de vernieuwde klank en vertellen over het restauratieproces. Gastheer Sander Zwiep leidt de middag. Na afloop is er gelegenheid om na te praten onder het genot van een hapje en een drankje.
Middagprogramma
Vanaf 14.00 uur opent het Academiehuis haar deuren voor een middag met activiteiten rond het Schnitger-orgel. Bezoekers kunnen het instrument van dichtbij ervaren, een kijkje nemen in de balgenkamer en deelnemen aan een culturele stadswandeling. Voor kinderen zijn er speciale activiteiten, zoals een speurtocht, knutselen en een doe-orgel.
Restauratie: terug naar 1721
Het orgel werd in 1721 voltooid door Johann Georg en Frans Caspar, zonen van de beroemde orgelbouwer Arp Schnitger. In de loop van de 19e en 20e eeuw onderging het instrument diverse wijzigingen, waardoor het rond 1940 veel van zijn oorspronkelijke barokke klank had verloren. Het orgel was beroofd van zijn vulstemmen, had grotendeels vernieuwde tongwerken, een zwelraam in het rugwerk en een elektrische pedaaltractuur.
Tussen 1953 en 1956 werd het orgel door D.A. Flentrop gerestaureerd en grotendeels teruggebracht naar de situatie van 1721. Vanaf het begin van de 21e eeuw is verder gewerkt aan optimalisatie en restauratie, met als doel een nog getrouwere reconstructie van de oorspronkelijke staat. In 2013 werden de balgen van Schnitger gerestaureerd en opnieuw treedbaar gemaakt.

De huidige restauratie, uitgevoerd door Flentrop Orgelbouw, begon in 2022 en kost in totaal 2,1 miljoen euro exclusief btw. Als eerste werd de orgelkas gerestaureerd en teruggebracht naar de oorspronkelijke kleur. Het pijpwerk wordt hersteld naar de oorspronkelijke mensuren en toonhoogte. De vulstemmen uit 1955 worden vervangen door exemplaren in de juiste factuur en samenstelling, en ook de niet-oorspronkelijke delen van de tongwerken worden gereconstrueerd naar het voorbeeld van Schnitger.
Na de ingebruikname van het Rugwerk gaat de restauratie verder. In het voorjaar van 2026 wordt het project afgerond en zal het volledige orgel weer in volle glorie te beluisteren zijn.
Praktische informatie
Het ingebruiknameconcert is toegankelijk voor € 15. Voor sommige middagactiviteiten wordt een vrijwillige donatie gevraagd ten bate van de restauratie. Kinderen tot en met 12 jaar kunnen gratis deelnemen.
Meer informatie en reserveren via www.academiehuis.nl/agenda.