Sinds juni vorig jaar is de stad Luxemburg een prestigieuze concertzaal rijker. Aan het Place de l’Europe verrees onder architectuur van Christian de Portzamparc de Luxemburgse Philharmonie. De Berlijnse orgelbouwer Karl Schuke plaatste er een groot concertorgel.
advertentie
De Philharmonie, of voluit Salle de Concert Grand-Duchesse Joséphine-Charlotte staat buiten het centrum, in het moderne zakendistrict Plateau de Kirchberg. Het elliptisch vormgegeven gebouw kent naast een kleine zaal voor kamermuziek en een ruimte voor moderne muziek uiteraard een Grand auditorium. Deze grote zaal is gebouw op basis van het schoenendoosmodel en biedt plaats aan 1.300 tot 1.500 bezoekers. Aan de akoestiek van de zaal is veel aandacht besteed. Door middel van een systeem van beweegbare reflectoren is de nagalmtijd (bij 500 Hz) aan te passen van 1,5 tot 2,0 seconden.
Op de opdracht voor de bouw van het concertorgel voor de grote zaal schreven diverse Europese orgelbouwer in. Karl Schuke Berliner Orgelbauwerkstatt GmbH kwam als winnaar uit de bus. Op 11 november 2005 werd het orgel in gebruik genomen door Daniel Roth die ook als adviseur bij het project was betrokken.
Het orgel voor de Philharmonie heeft 81 registers (6.441 pijpen) verdeeld over vier manualen en pedaal. In het symphonische concept zijn elementen uit de Duitse, Franse, Engelse en Amerikaanse orgelbouw opgenomen, waaronder doorslaande tongwerken en verhoogde winddruk (Solo).
Drie van de vier werken (en een deel van het pedaal) zijn voorzien van een zwelkast. Bovendien hebben sommige registers in het Positif en Récit een tweede zwelkast. De drie manuaalzwellers zijn koppelbaar.
Daarnaast kent het orgel een aantal bijzonderheden zoals de koppel Pedal aan Hauptwerk, een Tastenfessel of sostenuto om toetsen vast te zetten en de mogelijkheid om de windtoevoer uitgezonderd die van het Solo) af te zwakken voor een effect als het uitzetten van de windmotor.
Het orgel heeft een mechanische speeltafel in het orgel en een verplaatsbare, elektrische speeltafel voor op het podium. Naast 10 normaalkoppels kent het orgel 15 sub- en superoctaafkoppels en een koppel HW+Pedal. De manuaalomvang is C-c4, ten behoeve van de superkoppels zijn de laden uitgebouwd tot c5. De pedaalomvang is C-g1. De bespeler van het orgel heeft een setzersysteem van 4.000 combinaties en MIDI tot zijn of haar beschikking.
Het Schuke-orgel is regelmatig te horen tijdens soloconcerten in de Philharmonie. Het volgende concert wordt op vrijdag 5 mei om 20.00 gegeven door Bernhard Haas. Wie de volledige programmering wil volgen kan terecht op www.philharmonie.lu
Dispositie
Hauptwerk (I)
Bourdon 32 (vanaf c1)
Praestant 16′
Bordun 16
Montre 8
Principal 8
Flûte harmonique 8
Salicional 8
Gedackt 8
Quinte 5 1/3
Octave 4
Rohrflöte 4
Terz 3 1/5
Quinte 2 2/3
Superoctave 2
Cornett 8 V
Mixtur 2 V-VI
Cimbel 1 III
Trompete 16
Trompete 8
Positif Expressif (II)
Lieblich Gedackt 16
Viola da Gamba 16
Geigenprinzipal 8
Flauto amabile 8
Piffaro 8
Aeoline 8
Quintade 8
Prinzipal 4
Dulciana 4
Fugara 4
Sesquialtera 2 2/3 II
Flautino 2
Flauto traverso 2
Piccolo 1
Harmonia aetheria 2 2/3 III
Mixtur 1 1/3 IV
Englisch Horn 16
Aeoline 16
Oboe d´amore 8
Récit Expressif (III)
Bourdon 16
Diapason 8
Cor de nuit 8
Flûte à cheminée 8
Gambe 8
Voix céleste 8
Prestant 4
Flûte octaviante 4
Viola 4
Nazard 2 2/3
Doublette 2
Tierce 1 3/5
Fourniture 2 2/3 V
Bombarde 16
Trompette harmonique 8
Hautbois 8
Voix humaine 8
Clairon 4
Solo Expressif (IV)
Konzertflöte 8
Echogambe 8
Unda maris 8
Dolce 4
Basson 16
Cromorne 8
Clarinette 8
Tuba 8
Trompete en chamade 16
Trompete en chamade 8
Pedal
Bourdon 32
Principalbass 16
Subbass 16
Kontrabass 16
Quintbass 10 2/3 (uit Bassaliquot III)
Octavbass 8
Bordun 8
Violoncello 8
Octave 4
Dolkan 4
Bassaliquot III (10 2/3′, 6 2/5’, 4 4/7’)
Hintersatz VI (5 1/3)
Bombarde 32
Posaune 16
Fagott 16
Trompete 8
© 2006 foto: www.gerardvanbetlehem.nl
