Na een grondige restauratie wordt het Smitsorgel van de Sint-Petruskerk in Boxtel op zondag 23 april weer in gebruik genomen. Tijdens de plechtige hoogmis, die om 10.30 aanvangt, wordt het orgel ingezegend door bisschop Hurkmans. Om 15.00 uur geeft de organist van de kerk, Jan Verhoeven, een concert. Op 28, 29 en 30 april verzorgen organisten uit de regio Boxtel bespelingen.
Het orgel van de Sint-Petruskerk werd in 1840-42 gebouwd door F.C. Smits uit Reek. Smits ontwierp een orgel met drie manualen en pedaal. De registertrekkers voor het pedaal werden wel aangebracht, maar het pijpwerk niet. De schitterende kas werd gemaakt door Willem van Eerden uit Boxtel. Het snijwerk is van de hand van Jan Frans van Hool (1812-1883).
advertentie
In 1954 plaatste de firma Adema (geleid door H. Schreurs) de acht gereserveerde pedaalregisters. De Flûte Travers van het rugwerk opgeschoven en als Quint 3 herplaatst. De toonhoogte werd met een halve toon verhoogd door het pijpwerk in te korten.
Al in de 80er jaren van de vorige eeuw verkeerde het orgel in slechte staat. Er trad lekkage op in de windvoorziening en in de windladen als gevolg van de heteluchtverwarming. Voorts bleek de orgelkas te verzakken, hetgeen ernstige problemen veroorzaakte in de mechaniek.
Na een lange voorbereidingsperiode kon de firma Verschueren uit Heythuysen in het najaar van 2004 beginnen met een omvangrijke restauratie. Windvoorziening, windladen, mechaniek en pijpwerk werden hersteld. Door al het pijpwerk te verlengen heeft het orgel weer zijn oorspronkelijke toonhoogte. De pedaalregisters werden geherintoneerd. De Flûte Travers werd in ere hersteld door het pijpwerk op de oorspronkelijke plaats terug te zetten. Jan Boogaarts, die zeer bekend is met het werk van het orgelmakersgeslacht Smits, trad op als adviseur. Namens de Rijksdienst voor Monumentenzorg was Rudi van Straten bij de estauratie betrokken.
Het orgel ademt thans weer geheel de geest van F.C. Smits. Dankzij de zorgvuldige restauratie is het indrukwekkende klankbeeld, waarin grondtonigheid en helderheid op een subtiele manier met elkaar verweven zijn, ten volle waar te nemen.
Dispositie
Rugwerk C-f3
Prestant 8
Holpijp 8
Flûte travers 8 discant
Prestant 4
Roerfluit 4 bas/discant
Octaaf 2
Flageolet 1
Trompet 8 bas/discant
Musette 8 discant
Klairon 4 bas
Hoofdwerk C-f3
Bourdon 16 bas/discant
Prestant 8
Holpijp 8
Prestant 4 bas/discant
Fluit 4
Octaaf 2
Mixtuur 3 sterk
Cimbal 2 sterk discant
Bombarde 16 bas/discant
Trompet 8 bas/discant
Echowerk (in zwelkast) C-f3
Roerfluit 8
Echo-holpijp 8
Viola di Gamba 8
Openfluit 4
Veltfluit 2
Sesquialter 2 sterk
Trompet 8
Vox Humana 8
Tremulant
Pedaal C-d1 (1954)
Bourdon 16
Prestant 8
Gedekt 8
Prestant 4
Quint 3
Pastorelle 2
Trompet 16
Trompet 8
Koppelingen
Hoofdwerk – Rugwerk, Hoofdwerk – Echowerk, Pedaal – Hoofdwerk en Pedaal – Rugwerk
Toonhoogte: a1 = 415 tr/s
Concerten
23 april, 15.00 uur: officiële ingebruikneming met concert door Jan Verhoeven (werken van o.a. Bach, Reger, Kaminski en Messiaen)
28 april, 19.00 uur: inloopconcert door Bert Augustus en Wim Franssen
29 april, 15.00 uur: inloopconcert door Ton van den Braak
30 april, 15.00 uur: eerste concert Stichting Kerkconcerten Boxtel door Kees van Houten (werken van o.a. Bach, Schumann, Reger en Langlais)
De toegang is steeds gratis.
Op 23 april wordt een boekje gepresenteerd van Piet van Oers met een uitvoerige beschrijving van het orgel. Het is dan voor € 6 verkrijgbaar in de kerk. Nadien kost het € 10.
Met dank aan Jan Verhoeven.
© 2006 foto Piet Rood
