Het leek de redactie van ORGELNIEUWS goed om in de serie cd-recensies ook enkele opnames te laten bespreken waarin het orgel niet zozeer als solo-instrument, maar meer als begeleidingsinstrument voor het voetlicht wordt gebracht. In mei van dit jaar mocht ik al een cd bespreken met koorwerken van Finzi, Bax en Ireland. Nu ligt opnieuw een cd van Sir Charles Villiers Stanford op mijn bureau, want in juli kreeg deze componist hier eveneens aandacht. Toen met orgelwerken, nu met vrijwel uitsluitend koorwerken.
advertentie
Deze worden gezongen door het koor van Trinity College te Cambridge, waar Stanford organist was. Cambridge kent grote koren van naam. King’s mag internationaal het bekendst zijn, de nodige collega-koren uit de beroemde universiteitsstad doen zeker niet onder voor de mannen van Stephen Cleobury.
Sinds 1982 heeft Trinity College een gemengd koor en dat heeft, zonder de stemmen van de jonge knapen die we zo dikwijls te horen krijgen in de koren van Groot-Brittannië, een geheel andere, maar niet minder aangename klank. Begin jaren negentig kocht ik in Cambridge mijn eerste cd van dit koor en was toen direct onder de indruk. Stephen Layton doet anno 2017 prachtige dingen met dit niet al te grote, maar zeer overtuigend zingende ensemble.
Raadde ik het u, bij mijn recensie van de Stanford-cd met orgelwerken, af om alles achter elkaar te beluisteren, bij deze cd kunt u dat probleemloos doen. Met het openingswerk ‘For lo, I raise up’ ervaar je hetzelfde effect als bij de start van een beroemd Bach-oratorium: je spitst de oren en wilt blijven luisteren. En dat laatste kun je niet laten. Stuk voor stuk passeren juweeltjes de revue. Het voert te ver ze hier één voor één te bespreken, maar geen enkele keer ontstond bij mij de behoefte door te spoelen.
Het orgel speelt een voorname rol op de cd. Trinity Brass doet ook een duit in het zakje, zoals bij het Te Deum, dat nog nooit in deze bezetting – met orgel en blazers – op cd werd gezet. Net zoals het koor is het orgel van Hereford Cathedral geen instrument dat het van zijn grootte moet hebben. Met zijn 67 registers niet overdreven groot, maar ik ken genoeg grotere instrumenten die nog niet in de schaduw staan van dit orgel.
Drie generaties Willis en Harrison & Harisson zorgden ervoor dat we een instrument horen dat dan weer met een enkele fluit betoverende dingen doet, je dan weer met de Double Open Bass 32’ de begeleiding vooral doet voelen, maar continue als op en top begeleidingsinstrument aanwezig is, zonder het koor naar de achtergrond te blazen. Misschien horen we wat minder spannende en verrassende dingen als bij genoemde cd met werken van Finzi, Bax en Ireland, het blijft oorstrelend.
Geen grote namen op de orgelbank, maar twee organ scholars die het menig professional tijdens een concours moeilijk zouden kunnen maken. Je verbaast je soms dat je van die jongens later niets meer hoort… En voor je het weet verhuizen ze – helaas – voor een beter salaris naar de V.S.
Aan Owain Park de eer om de enige orgelsolo vast te leggen op de cd: de Fantasia and Toccata in D minor. Opnieuw is te horen hoe dikwijls Stanford teruggrijpt naar werken van beroemde componisten, hetgeen zijn muziek de structuur geeft die je bij andere Britten wel eens mist. In het booklet worden verwoede pogingen gedaan om werken van Bach en Buxtehude terug te horen in deze compositie, maar daarmee komt dit werk niet toe wat het verdient. Natuurlijk horen we motieven uit Duits barokke hoek, maar Stanford heeft uiteindelijk écht iets eigens neergezet. Sterker nog, we mogen het een van de beste composities voor orgel, uit deze periode, noemen die aan de andere zijde van het Kanaal zijn ontstaan. Zoals soms ook bij Buxtehude, heb je wel het idee dat Stanford de meeste moeite moet hebben gehad met de slotmaten, die van mij niet veel langer hadden hoeven duren.
En als we het dan toch over het booklet hebben bij deze prachtige opname van Hyperion: aan het einde worden de klokkenluiders van St. Nicholas Church in Hereford apart bedankt: ‘… for not bellringing during the recording sessions.’
Het zou ook geheel overbodig zijn geweest bij een cd die klinkt als een klok!
Stanford Choral Music
The Choir of Trinity College Cambridge o.l.v. Stephen Layton
Trinity Brass
Owain Park en Alexander Hamilton, organ
For Lo, I Raise Up, Op. 145; Te Deum; Justorum Animae; Caelos Ascendit Hodie; Beati Quorum Via; Lighten Our Darkness; Benedictus; O for Closer Walk With God, No. 6b, Op. 113; Jubilate; Magnificat for Eight-part Chorus in B-flat Major, Op. 164; Fantasia; Toccata; Eternal Father, Op. 135, No. 2; St. Patrick’s Breastplate
Label: Hyperion Records
Nummer: CDA68174
Speelduur: 81’02
Booklet: 15 pagina’s (EN)
Prijs: € 18,99, bestellen via bol.com
