Het is zo’n vijfentwintig jaar geleden dat ik met een groep orgelliefhebbers uit het land een bezoek bracht aan het Verenigd Koninkrijk. We bezochten orgels in en rond Londen. Na enkele kerken te hebben bezocht en orgels te hebben gehoord ontstond er wat gemopper onder de reisgenoten. Men vond dat er te veel Engelse orgelmuziek op het programma stond. Men verlangde naar een stukje Bach, Franck en Vierne. Die kritiek vond ik destijds onterecht, maar begreep ik wel. Orgelmuziek van Britse bodem – zeker de laatromantische muziek – mist soms een beetje ‘kop en staart’ en is niet zelden minder expressief dan de muziek van Franse, of Duitse bodem.
advertentie
Koop je een cd (uit de serie) met het complete oeuvre van Stanford, dan is dit niet het type muziek dat je thuis op de achtergrond draait, terwijl je bezig bent met andere dingen. Zelden leg je je bezigheden een moment stil, zoals je dat misschien wel zou doen zodra het Allegro uit de Zesde van Widor uit de speakers galmt.
Voor deze muziek moet je gaan zitten. Je moet meer moeite doen en dan komen de verrassingen vanzelf.
Stanfords muziek heeft sowieso als voordeel dat regelmatig duidelijke thema’s/melodieën worden gebruikt. Stanford is vooral geliefd als componist van kerkmuziek. Hymn tunes en andere, aan kerkmuziek gerelateerde, motieven zijn daarom niet van de lucht.
Daarbij kennen de composities van Stanford (Ier van geboorte, maar vooral actief in Engeland) meer structuur dan composities van landgenoten uit zijn tijd. Zeker, er wordt gekleurd, maar binnen de schilderijlijst is er een zorgvuldige opbouw en ervaar je een regelmatig teruggrijpen naar composities uit vroeger tijden. Stanford studeerde een tijdje in Duitsland. Wellicht heeft hij daar die Pünktlichkeit opgedaan…
Hoe je het ook wendt of keert, als je een cd als deze achter elkaar afspeelt, bestaat er nogal snel de kans op luistermoeheid. Je merkt dat een tijdgenoot zoals Louis Vierne de nodige stappen verder was dan hij en het is dan ook niet vreemd dat de bak met ‘Orgelmuziek: Vierne’ in de muziekzaak rijkelijker gevuld is dan die van Stanford.
Nogmaals: Deze muziek vraagt meer inspanning van de luisteraar. Zet de Duitse en Franse bril voor een moment af en laat deze rijke Engelse klanken maar hun werk doen.
Op deze cd wisten vooral Requiem, Epithalamium, Procession, The Angelus en de Funeral March uit ‘Becket’ mij te bekoren. Verwacht bij laatstgenoemd werk niet orgelmuziek alla Marche funèbre van Guilmant, want Stanford pakt de luisteraar direct bij de lurven.
Queen Victoria schrijft in haar dagboeken dat dit werk haar zeer aansprak.
En bij Epithalamium ervaar je een durf bij Stanford die je elders wat meer zou willen horen.
Daniel Cook heeft een naam als het gaat om het opnemen van Complete Organ Works. Hij nam al de werken op van Dyson, Sumsion, Alcock en Brewer. Met deze vijfde cd sluit hij de uitstekende serie met orgelwerken van Stanford af. Dit keer opnieuw opgenomen in de Londense Westminster Abbey, waar de as van de in 1924 overleden componist is begraven en waar Cook als organist het koor begeleidt.
Cook is dé kok die zich in Stanfords keuken thuis voelt. Priory nam het orgel goed op, al blijft dit label meestal in de schaduw staan van Hyperion. Daniel Cook, die als musicus binnenkort verhuist naar Durham Cathedral , speelt op de door mij besproken cd met werken van Finzi, Bax en Ireland ook op het orgel van Westminster en daarop klinkt het instrument overtuigender.
Ten slotte: voor hen die op zoek zijn naar Abbey Spectacular! is dit niet de cd die aan die verwachtingen zal voldoen, al spat het er bij het laatste werk Procession wel vanaf.
Dit is orgelmuziek voor de liefhebber en de verzamelaar van Brits componeerwerk.
Vooral voor die orgelvriend is deze cd(-serie) een aanwinst!
Bach, Franck en Vierne zullen door Stanford niet worden overtroffen, maar missen willen we deze muziek absoluut niet!
Sir Charles Villiers Stanford
The Complete Organ Works – 5 (Final Volume)
Daniel Cook – The Organ of Westminster Abbey
Fantasia (In Festo Omnium Sanctorum); Idyll (1910) Op. 121; Funeral March from Becket (arr. S. Nicholson); Three Idylls Op. 194: No 2. In the country, No. 3 The Angelus; Roundel (arr. A.G. Matthews) Op. 132; Fantasia upon the tune ‘Intercessor’ Op. 187; Sketches for Piano and Violin Op. 155 (arr. E.S. Roper): No. 1 Minuet, No. 5 Gavotte; Six Occasional Preludes Op. 182: No. 1 At Christsmas-tide, No. 2 Occasional, No. 3 At Easter-tide, No. 4 Requiem, No. 5 Epithalamium, No. 6 At Even-tide; Processional Music from Drake Op. 130 (arr. W.G. Alcock).
Label: Priory Records
Nummer: PRCD 1174
Speelduur: 79’53
Booklet: 16 pagina’s (EN)
Prijs: £ 11,99 (ca. € 14,00)
Bestellen: www.prioryrecords.co.uk
Zie ook
- Stanford – The Complete Organ Works – 4
- Stanford – The Complete Organ Works – 3
- Stanford – The Complete Organ Works – 2
