De Nidarosdom in Trondheim is zonder twijfel een van Europa’s meest indrukwekkende kathedralen. Zowel van buiten als van binnen is dit godshuis een toonbeeld van schoonheid en grandeur. En met twee elk in zijn soort unieke orgels mag de kathedraal wat dat betreft gerust het Mekka van Noorwegen heten.
advertentie
Boven de ingang van het noordertransept bevindt zich het fameuze barokorgel van Joachim Wagner (1741). Op die plek heeft het niet altijd gestaan: er hebben door de eeuwen heen nogal wat interne verhuizingen plaatsgevonden, zoals ook blijkt uit het navolgende. Toen in 1930 de restauratie van de kerk was voltooid, werd de roep om een symfonisch kathedraalorgel steeds luider. Nog in datzelfde jaar leverde de firma Steinmeyer een orgel met maar liefst 127 stemmen.
Dit orgel-zonder-front kreeg aanvankelijk een plek in het noordelijke dwarsschip met de façade van het Wagner-orgel als een soort van toneeldecor ervoor. In 1962 werd het Steinmeyer-orgel, inclusief Wagner-front, verplaatst naar een nieuwe galerij in het westschip van de kerk. Na de succesvolle restauratie van het Wagner-orgel door Jürgen Ahrend, keerde dit orgel in 1994 terug naar het noordertransept. De Steinmeyer bleef daarmee frontloos in het westen achter.
De jaren daarna verslechterde de toestand van het orgel zodanig dat restauratie noodzakelijk bleek. In september 2013 ging de Zwitserse firma Kuhn aan de slag. Het resultaat is verbluffend: van een ietwat treurig aandoende losse verzameling pijpen naar een magnifiek bouwwerk, dat ook nog eens prachtig opgaat in de architectuur van de kerk. Niet vaak zie je oude en hedendaagse bouwkunst zo fraai met elkaar versmolten.
Situatie vóór 2014 (l) en de huidige situatie (r)Magne H. Draagen (*1974), Nidarosdomcantor sinds de herfst van 2013, brengt het hernieuwde Steinmeyer-orgel op deze cd op kundige en bezielde wijze tot klinken. Het adagium ‘registreren is de kunst van het weglaten’ doet zeker in dit geval opgeld (sinds de restauratie heeft het orgel 139 stemmen), en Draagen is zich daarvan gelukkig zeer bewust.
Een deel van het programma is ingeruimd voor componisten die in niet-Scandinavische landen weinig te horen zijn. Ludvig Nielsens orgelfantasie over de klokken van de Nidarosdom mocht daarbij natuurlijk niet ontbreken: Nielsen was ruim veertig jaar als cantor-organist aan de kathedraal verbonden. En wat te denken van Arild Sandvold, ‘de Noorse Reger’. Ook diens muziek verdient een veel breder podium dan ze nu doorgaans krijgt. Het Scandinavische aandeel is al reden genoeg om deze plaat aan te bevelen. Voor het overige treffen we hier hoofdzakelijk bekend en minder bekend romantisch repertoire uit andere landen aan. Alleen Händels Hornpipe is een beetje een vreemde eend in de bijt, maar ook die kan de Steinmeyer prima aan.
Mocht u nog eens in de buurt van Trondheim zijn, maakt u dan beslist tijd vrij voor een bezoek aan deze oude havenstad en zijn kathedraal(orgels). Ik kan het u uit eigen ervaring aanraden. Deze rijk gevulde cd brengt u vast in de stemming.
The Steinmeyer Organ in Nidaros Cathedral
Magne H. Draagen – Organ
‘Morgenstemning’ from Peer Gynt Suite Nr. 1 Op. 46 (Grieg, tr. Harvey B. Gaul); Placare Christe servulis from ‘Tombeau de Titelouze’ Op. 38 (Dupré); Master Tallis Testament from Six Pieces (Howells); Marche Nuptiale from Conte d‘Avril Op. 64 (Widor); Benedictus from 12 Stücke Op. 59 (Reger); Toccata over Kjaerlighet er lystets kilde (Hovland); In Paradisum from 12 Pièces nouvelles (Dubois); Orgelfantasi ‘Nidarosdomens Klokker’ (1976) (Ludvig Nielsen); Hommage à Handel Op. 75B (Karg-Elert); Adagio Op. 9 (Sandvold); Moto Ostinato from Sonntagsmusik (Eben); Hornpipe from Water Music Suite in F HWV 348 (Handel, arr. Peasgood); Improvisasjon over en folketone fra Hornindal (Draagen); Grand Choeur Dialogué (Gigout).
Label: Lawo Classics
Nummer: LWC1075
Speelduur: 78’57
Booklet: 20 pagina’s (NO/EN)
Prijs: € 19,95
Bestellen: www.challengerecords.com
© 2015 fotografie: collectie Per Fridtjov Bonsaksen / Orgelbau Kuhn AG
