Sinds half november zoeken orgelliefhebbers tevergeefs naar de in 2005 gelanceerde website orgelconcerten.ncrv.nl. De website is offline gezet omdat ‘NCRV vanuit de NPO geen toestemming meer heeft de website orgelconcerten.ncrv.nl online te houden’, aldus het Klantcontactcentrum van de NCRV. ‘De NPO wil het aantal websites beperken. Hierdoor heeft de NCRV de website helaas offline moeten halen.’
advertentie
In het voorjaar van 2005 ontvouwde de afdeling Nieuwe Media van de NCRV aan vertegenwoordigers uit de orgelwereld plannen om een website te ontwikkelen waarop orgelopnamen uit het omvangrijke NCRV-archief te beluisteren zouden zijn. Het zou een alternatief worden voor de wekelijkse orgelconcerten die de NCRV sinds het begin van haar bestaan uitzond, maar waarvoor in de nieuwe opzet van Radio 4 geen plaats meer was. Er werd een webstructuur opgezet waarmee gezocht kon worden op organist, componist en orgel.
Op 27 juni van dat jaar ging de website van start en werden wekelijks historische en recentere opnamen gedigitaliseerd en toegevoegd, aangevuld met gegevens over de bespeelde orgels en korte biografieën van de organisten en de orgelcomponisten. Twee jaar later stonden er al zo’n 150 orgelconcerten online in prima geluidskwaliteit.
Betrokkenheid
Een belangrijk deel van de opnamen werd gevormd door live-opnamen van het tweejaarlijkse Internationaal Improvisatieconcours Haarlem, waarvan de eerste registraties al uit 1951 dateerden. De website voorzag in een grote behoefte; de grote betrokkenheid van orgelminnend Nederland bleek niet in de laatste plaats uit de vele tips en suggesties die bij webredacteur Renske Vrolijk binnenkwamen.
Afgebouwd
In de loop der tijd werd het aantal beschikbare uren voor de webmaster echter afgebouwd, hoewel nog maar een fractie van het archief was ontsloten. Vijf jaar na de start kwam het werk aan de website helemaal stil te liggen. Verschillende vertegenwoordigers uit de orgelwereld spraken zich middels een ‘brandbrief’ uit om het grote belang van de verdere ontwikkeling van de website te onderstrepen. De NCRV liet echter weten dat deze activiteit “geen prioriteit” meer had.
Musica Religiosa
De enige website waarop nu nog orgelmuziek te beluisteren is, Musica Religiosa Orgelradio, verdwijnt per 1 januari 2016 ook omdat de IKON ophoudt te bestaan. Het Radio 5 programma Musica Religiosa wordt vooralsnog voortgezet door de EO maar voor het orgeluur is geen plaats meer. Alleen het programma Orgelpunt van de regionale Radio Bloemendaal zal dan nog orgelprogramma’s uitzenden.
© 2015 beeld www.orgelnieuws.nl
Hoewel ik het erg jammer vind, begrijp ik nog wel enigszins dat er geen ruimte is om orgelprojecten verder uit te bouwen. Maar ik vind het echt onbegrijpelijk dat een archiefsite, die geen enkele verdere kosten meer met zich mee brengt niet gewoon online kan blijven. Echt onverteerbaar.
Jammer, weer een stuk orgelerfgoed de prullenbak in. Zeker het feit dat hier ook een aantal bijzonder opnames te beluisteren waren van vele overleden grootmeesters. Helaas heeft de NCRV nu andere prioriteiten die ik persoonlijk nietszeggend vindt. Spijtig dat een omroep, die het orgel altijd zo heeft gepromoot, dergelijke zaken nu zo makkelijk afdankt!
Het is inderdaad jammer dat de NCRV site verdwenen is en dat per 1 januari 2016 ook de site Musica Religiosa Orgelradio verdwijnt. Er is echter nog een orgelprogramma, namelijk die van de Concertzender, samengesteld door Hans Beek. Momenteel loopt er een serie over historische orgels in Groningen. Ik heb samen met Hans een uitzending voorbereid voor de Concertzender over het Schnitgerorgel van Uithuizen. Deze serie is zeer de moeite waard. Via de meeste aanbieders is de Concertzender te ontvangen, en ook via internet.
Meer dan jammer! Waarom toch moet iets dat mooi is en ook heel waardevol, zomaar ongemerkt verdwijnen? Het is net als met andere dingen die ‘zo nodig weg moesten of gesloopt’. Jaren daarna heeft men spijt. Vroeger was de NCRV een warm pleitbezorger van orgelconcerten en orgeluitzendingen (bijv. wekelijks van de organist Piet van Egmond vanuit de Prinsessekerk in Amsterdam, of Feike Asma uit de Oude kerk in Amsterdam en de Grote kerk in Maassluis). Ook werd daarvoor nog Jan Zwart heel regelmatig aangehaald en het is zo, dat Jan Zwart is begonnen en in de gelegenheid is gesteld om orgelbespelingen voor de radio te verzorgen. Dat is allemaal verleden tijd geworden en hetgeen nog in de NCRV archieven was, werd op een website gepubliceerd, wie weet, wat er nog meer ‘in voorraad was of is’. Het is nu zomaar over en uit. Zeer, zeer te betreuren! Kunnen we stellen in het algemeen: ‘het orgel is niet populair meer, maar ook de bespelers hiervan’? Als we naar het argument van de NCRV kijken, dan dreigen we het te gaan geloven. De ‘C’ mag er nu wel uit, want daarvan is weinig of niets meer te herkennen. Suggestie: kan het gehele archief niet naar de EO? Daar zitten nog orgelliefhebbers?
Een trieste zaak. Het orgel verdwijnt op deze manier geheel van de radio. Het programma ‘De klassieken’ laat slechts bij grote uitzondering iets van het orgel horen, maar dan ook bij zeer grote uitzondering. Wel wordt er veel piano muziek uitgezonden en dat zou best eens minder mogen zijn.
Zo blijkt de juistheid van de uitspraak: ‘alles van waarde is weerloos’, overduidelijk. Ook voor de publieke (wat heet…) omroep telt alleen luister- en kijkdichtheid en geld. De NPO van en voor iedereen? Vergeet het maar! Jammer van al die prachtige concerten uit het archief van NCRV (én EO, én KRO) die nu definitief worden opgeborgen in de archieven. Wie of welke organisatie pakt dit op?
Werkelijk meer dan schandalig, heilloos, zoniet: cultuurvijandig! Het wapen van onverschilligheid en een verkeerd hanteren van het begrip ‘efficiency’ is voor de zoveelste keer dodelijk gevaarlijk gebleken voor waardevolle immateriële zaken. Handelen we straks ook zo met sites over bv. algemene geschiedenis, musea en beeldende kunsten…??
Het is een complete verarming en an-alfabetisering van een site, die zelfs nog in zijn onvolledigheid [vanwege zijn opbouw voor de toekomst] ons al heel wat prachtige en historische/moderne waardevolle muziek (uitgevoerd door vele overleden en belangrijke musici) heeft aangeleverd. Zo gaan we niet met ons kostbaar erfgoed om!!
Door het kille en harteloze schrappen van deze kostbare site lijkt het bewijs opnieuw geleverd, dat waardevolheid, artisticiteit en integriteit kennelijk voorgoed moet wijken voor ‘geen prioriteit’. De wellicht abstracte, maar niettemin uitmuntende muzikale waarden zijn helaas datgene geworden door dit besluit, waar de schrijver/schilder Lucebert ons voor waarschuwde: ‘Alles wat waarde heeft is weerloos’
Wat krijgen we helaas terug hiervoor? Hoe kan een jongere organistengeneratie leren, hoe ouderen, en nog levende collega’s op deze site muziek maken? Nog nooit zijn interpretatiebronnen en -opvattingen zo hoorbaar dicht bij huis gebracht. Dit is voor velen gewoon roof van vaak schitterend kunstgenot.
Wellicht iets voor de VPRO die nog wel eens wil verrassen met bijzondere invalshoeken.
De NCRV is inmiddels zo vervreemd van haar achterban dat ze zichzelf beter helemaal op kan heffen.
Tjonge! Juist het mooie van orgelradio vind ik de bijzondere verscheidenheid van het programma. Ik hoop dat er iemand opstaat die dit over wil nemen.