De liefhebber van de klavierwerken van onze grote Sweelinck heeft de laatste jaren niet te klagen. In 2001 bracht Philips een heruitgave uit van de opnamen die Ton Koopman in 1982 maakte voor het label Harlekijn. In 2002 verscheen er een box met negen cd’s op NM Classics. Vorig jaar verscheen in de reeks ‘Het Sweelinck Monument’ van Harry van der Kamp twee delen (zes cd’s).
advertentie
De twee laatstgenoemde uitgaven werden verzorgd door verschillende toetsenisten. Het kwaliteitslabel Aeolus bracht recent een bijzonder smaakvolle doos uit met de complete klavierwerken van de Amsterdamse Orpheus, gespeeld door één klavierspeler, Léon Berben.
Voor de werken zonder pedaal kiest Berben meestal het klavecimbel; een kopie van een instrument van Johannes Ruckers uit 1624. Grotere fantasieën speelt hij echter op orgel vanwege de ruimere mogelijkheden tot variatie in de klank. Berben koos orgels die in de middentoonsstemming staan, een stemming waarin de werken van Sweelinck uiteraard bijzonder gedijen.
Twee cd’s zijn opgenomen op het drieklaviers orgel van Hans Scherer uit 1624 in de Stephanuskirche in het Duitse Tangermünde. Dit orgel is gebouwd in de stijl van Niehoff, die het orgel van Sweelinck in de Oude Kerk van Amsterdam bouwde. Berben nam één cd op in Oosthuizen, waar het oudste bespeelbare orgel van ons land staat. Een juweel. In de Sint-Jacobskerk in het Belgische Luik staat een drieklaviers orgel uit 1996 van de hand van Schumacher, een reconstructie van het orgel van Sweelinck in de Amsterdamse Oude Kerk. Berben bespeelt ook dit intrigerende instrument.
Berben is de laatste leerling van Gustav Leonhardt, maar zit met zijn speelstijl wellicht dichter bij Ton Koopman – althans bij de Koopman van nu, die inmiddels ook verder af staat van zijn opnamen uit 1982. Berben speelt krachtig en levendig en lardeert smaakvol met versieringen.
Wie een complete uitgave van Sweelincks klavierwerken wil, kan terecht bij Het Sweelinck Monument (Glossa). Je hebt dan een boeket aan uitvoerenden. Wie meer eenheid wil, kan kiezen voor Aeolus met Berben. De box van NM Classics is helaas niet meer leverbaar.
Berben is een voortreffelijk speler die de grootste componist uit de Nederlanden aller tijden alle recht doet. Boeiend spel, fraaie opnamen, prachtig uitgegeven en … voor weinig geld. Een waar fonografisch monument voor de meester.
Jan Pieterszoon Sweelinck – Complete Keyboard Works
Léon Berben, organ & harpsichord
Hans Scherer (the younger) organ (1624), St. Stephanuskirche, Tangermünde; Renaissance organ (1521), Grote Kerk, Oosthuizen; “Niehoff” organ (1600, reconstruction by Guido Schumacher (1996-2000)), Eglise Saint-Jacques, Liège; Keith Hill harpsichord, built in 1999 after Ionannes Ruckers, 1624.
Label: Aeolus
Nummer: AE-11021 (6cd)
Speelduur: 7:22:57
Booklet: 52 pagina’s (DU/EN)
Prijs: € 59,95
