In de eerste helft van de vorige eeuw gold George Dyson (1883-1964) als een van de vooraanstaande Britse componisten. Na zijn studie bij Stanford bekleedde hij diverse posten aan chique kostscholen, om uiteindelijk de leiding te krijgen over het Royal College of Music. Het satirische tijdschrift Punch schreef ooit over hem: ‘Sinds zijn komst op Marlborough College heeft Mr Dyson een groot aantal zeer gewaardeerde concerten gegeven in de college chapel. Het orgel is nog steeds in reparatie …’
advertentie
Wie in Engeland zijn oor te luisteren legt tijdens evensongs en kerkdiensten, kan nog regelmatig koorwerken van Dyson beluisteren. Het veelgezongen Magnificat in c bevat harmonische wendingen die Nederlanders wel eens aan Jan Zwart doen denken – maar dat zal toeval zijn. Minder bekend is de orgelmuziek van Dyson. Goed dat de actieve sub-organist van Westminster Abbey, Daniel Cook, een lans breekt voor dit repertoire.
Met een speelduur van ruim een kwartier is Fantasia and Ground Bass (1960) het meest omvangrijke orgelwerk van Dyson. Het is een contrastrijk stuk, waarin pathetiek en melancholie elkaar afwisselen. De kaleidoskopische afwisseling van kleuren werkt in dit opus magnum op den duur wel wat vermoeiend. Mogelijkheden te over om het orgel in al z’n kleurrijkdom te etaleren – en die kans laat Cook niet liggen. Met meesterhand bestuurt hij het grote orgel van St. Mary Radcliffe in Bristol als voertuig voor de noten van Dyson.
Het oeuvre van Dyson bevat vooral veel kortere werken: de kleinschaligheid had blijkbaar zijn hart. We horen twaalf Variations on Old Psalm Tunes (1960/61), gebaseerd op melodieën uit de zestiende en zeventiende eeuw. Deze korte voluntaries waren bedoeld om rond Anglicaanse kerkdiensten te spelen als in- of uitleidend orgelspel. Sfeervol is het ingetogen ‘O Lord, turn not away thy face’, feestelijk-pompeus klinkt ‘God moves in a mysterious way’, met een hoofdrol voor de hogedruktuba. De vriendelijke Prelude (1956) tapt muzikaal uit hetzelfde vaatje als Dysons bekende Magnificat in F, dat in dezelfde tijd ontstond. Smullen, dit welluidende Lied ohne Worte! Die smeltend zoete strijkersklank in het middendeel, dat verfijnde solotongwerk in de hoekdelen: wat wil een mens nog meer?
Het orgel van St. Mary Redcliffe dateert uit 1912 en is vijf jaar geleden gerestaureerd door de firma die het ook bouwde: Harrison & Harrison. Met 71 stemmen op vier manualen en pedaal is het een ideaal medium voor de muziek van Dyson. De geweldige akoestiek van de kerk doet de rest.
The Complete Organ Works of Sir George Dyson
Daniel Cook plays The Organ of St. Mary Redcliffe, Bristol
Fantasia; Ground Bass; Variations on Old Psalm Tunes, Book 1; Prelude; Variations on Old Psalm Tunes, Book 2; Voluntary; Variations on Old Psalm Tunes, Book 3; Postlude (Dyson)
Label: Priory Records
Nummer: PRCD 1136
Speelduur:
Booklet: 12 pagina’s (EN)
Prijs: € 18,50
