De later zo beroemd geworden Franse orgelmaker Cavaillé-Coll, die tijdens een studiereis in de 1820er jaren ook ons land en Utrecht aandeed, heeft blijkbaar dankbaar lering getrokken uit die oud-en-nieuw-in-een-orgel-filosofie van beide Bätz-broeders.
Want toen hijzelf oude Franse orgels zoals van Cliquot volgens de gangbare zienswijze van zijn tijd ging restaureren, handhaafde hij echter grotendeels het originele barokke concept, zoals hij bij Bätz had gezien.
Hij voegde er wel een voor hem typerend zwelwerk van een nieuw, zogeheten Récit toe.
Het grote Cliquot-Cavaillé-Collorgel van de kathedraal van Versailles getuigt in dit opzicht van de Utrechtse ‘voorbeeldwerking’ op deze grote Fransman.
Eminente musici hebben in de loop van de tijd hun beste krachten aan het grote Domorgel gewijd. Ik denk hierbij aan de Domorganisten Richard Hol, Johan Wagenaar, Stoffel van Viegen en de huidige Domorganist Jan Jansen.
Dames en heren, ik kan niet op dezelfde wijze ingaan op de het Garrels/Meere-orgel in de Jacobikerk, de Bätz-orgels in Woerden, Vleuten en Zeist, de orgels in Oudewater, Doorn, Wijk bij Duurstede, Rhenen en zoveel andere in deze provincie. Maar ik nodig u uit zich in het Utrechts orgelbezit te verdiepen. Het is niet overdreven te spreken van Utrecht Orgelland.
Dat doen we dan ook. Met vreugde meld ik u hier de oprichting vandaag, 10 september 2005, van de Stichting Utrecht Orgelland, die beoogt de belangstelling voor de Utrechtse orgels en orgelcultuur te stimuleren. We kijken jaloers naar onze zusjes in het noorden zoals Groningen Orgelland en Organum Frisicum, maar voorlopig is ons centrale doel de productie van een website met alle belangrijke Utrechtse orgels en het stimuleren van concerten in de provincie.
En dan nog iets tot slot. Orgels horen bij ons land. Men zou kunnen zeggen: Nederland Orgelland. In dit land dreigt, in een tijd van welvaart en overvloed, onderhoud en restauratie van ons orgelbezit het onderspit te delven ten opzichte van andere prioriteiten.