Het Van Dam-orgel in de protestantse kerk van Longerhouw, gemeente Súdwest-Fryslân, is onlangs gerestaureerd door de firma Bakker & Timmenga. Vrijdag 28 juni wordt het orgel opnieuw in gebruik genomen.
advertentie
Het orgel van Longerhouw werd in 1868 gebouwd door de firma L. van Dam & Zonen te Leeuwarden. Het instrument met zijkantbespeling kreeg twee klavieren en 11 stemmen. De tongwerken van zowel het Hoofdwerk als het Dwarswerk bleven gereserveerd.
Daar kwam verandering in toen Bakker & Timmenga in 1928 aan het orgel werkte. Zij plaatsen in 1928 een Trompet 8′ op het Hoofdwerk. De gereserveerde plaats op het Dwarswerk werd ingevuld met een Aeoline 8′ die op een later moment zwevend werd gestemd tot Voix Celeste.
Bij een kerkrestauratie is de orgelkas inclusief ornamentiek wit overgeschilderd. Het instrument is verder ongewijzigd gebleven.
Restauratie
In 2019 werd onder advies van Theo Jellema een restauratie uitgevoerd door Orgelmakerij Bakker en Timmenga te Leeuwarden. De werkzaamheden aan het instrument concentreerden zich op technisch herstel waarbij de registers uit 1928 gehandhaafd bleven.
De volgende werkzaamheden werden uitgevoerd:
- de belering van de balg was nog in goede staat, waardoor slechts noodzakelijk reparaties werden uitgevoerd.
- de windmotor bleef in de huidige aanleg gehandhaafd.
- herstel van de klavieren. Losgelaten ivoorbeleg werd verwijderd en opnieuw verlijmd. Messing nageltjes vernieuwd. Stootkussens vernieuwd. Zijdelingse speling van de toetsen verminderd. Ebbenhouten bakstukken en lijsten opnieuw in de was gezet.
- de lessenaar voorzien van LED-verlichting.
- mechanieken nagezien waarbij alle abstractdraden werden vernieuwdn. Ook de benaaing is vervangen.
- alle verroeste ijzeren armen in de wellen werden vervangen door nieuwe.
- volledige restauratie van de windladen. Cancelkoppen uitgelijmd met leer. Geweven ringen op de lade en onder de stokken aangebracht. Messing pulpeetdraden vernieuwd. Ventielbeleg nieuw aangebracht. Dilatatievoegen in de lade aangebracht om krimpschade in de toekomst zoveel mogelijk te beperken.
- alle mechanieken opnieuw ingeregeld.
- pijpwerk schoongemaakt en uitgedeukt waar nodig.
- frontpijpwerk gepoetst en labia verguld.
- intonatie nagezien op gebreken.
Na kleurenonderzoek is de kas opnieuw geschilderd in een mahonie-imitatie. Het snijwerk werd verguld. Deze werkzaamheden werden uitgevoerd door Randalf Algera uit Heerenveen.
De ingebruikname vindt plaats op vrijdag 28 juni om 20.00 uur.
Dispositie
Hoofdwerk C-g3
Bourdon 16
Prestant 8
Holpijp 8
Octaaf 4
Roerfluit 4
Octaaf 2
Cornet III discant
Trompet 8 bas/discant – 1928
Dwarswerk C-g3
Fluit dolce 8
Viool de Gambe 8
Voix Celeste 8 – 1928, vanaf c0
Fluit d’amour 4
Gemshoorn 2
Pedaal C-g0
aangehangen
Werktuiglijke registers
Manuaalkoppel
Tremulant
Afsluiting Hoofdwerk
Afsluiting Dwarswerk
Windlosser
Stemming: evenredig zwevend
Toonhoogte: a1 = 435 hz
