De cd van de maand komt deze keer uit Maassluis. Een opname ‘fraai en subliem van kwaliteit’ van het deftige Garrels-orgel, bespeeld door zijn vaste bespeler Jaap Kroonenburg.
advertentie
Jan Zwart noemde het destijds al “een deftig orgel”. Zijn leerling Feike Asma, gevierd én verguisd, was jarenlang aan dat deftige orgel verbonden. We hebben het over het Garrels-orgel van de Groote Kerk in Maassluis. Jaap Kroonenburg, de huidige bespeler van het instrument, zet de traditie nog levendig voort. Tredend in de voetsporen van zijn legendarische voorganger, met een geheel eigen insteek, geniet hij inmiddels landelijke bekendheid. Een vriendelijk persoon, ambassadeur én een muzikale duizendpoot.
Productief kunnen we hem ook noemen; verschillende cd’s, waaronder de integrale koraalkunst van Feike Asma, zagen inmiddels het licht. Deze nieuwe cd met de wat suggestieve titel Mendelssohn & more (de eerste in een reeks van drie waarin de werken van Mendelssohn centraal staan) is ook typisch weer een product in de geest van zijn illustere voorganger. Althans, programmatisch zijn er veel overeenkomsten. Dat was ook één van de verdiensten van Asma: promotie van onbekend werk in combinatie met bekendere stukken om het orgel aan de man te brengen. Tegelijk plaatsen we de kanttekening dat met deze overeenkomsten zo ongeveer ook alle verdere gelijkenis met Asma ophoudt. En dat spreekt in zijn voordeel. Asma-epigonen kunnen we al genoeg beluisteren, daar kunnen we Kroonenburg niet onder scharen. Zonder zijn afkomst te verloochenen kiest hij muzikaal geheel zijn eigen weg.
Op deze cd is naast Mendelssohn plaats ingeruimd voor werken van Merkel, Guilmant en Andriessen. Je kunt je trouwens afvragen of het opnemen van (weer) een integrale Mendelssohn nog wel iets toevoegt, maar Kroonenburg zal er ongetwijfeld zijn redenen voor gehad hebben. Al luisterend kom ik tot de conclusie dat ‘zijn’ Mendelssohn er in ieder geval mag zijn. Deze werken die vooral het kenmerk dragen op de scheidslijn te staan van (laat)barok naar (vroeg)romantiek weet hij aanstekelijk, voortvarend en boeiend te brengen. Het Garrels-orgel vervult hierin natuurlijk een prominente en ‘deftige’ rol. Opvallend daarbij is zijn creatieve orgelgebruik. Als geen ander kent hij natuurlijk ‘zijn’ orgel en hij etaleert dat met veel enthousiasme. Programmatisch fungeren de werken van Merkel en Guilmant voornamelijk als rustpunten en zijn vooral als ‘romantische snoepjes’ te betitelen waarin de ‘geest’ van Asma duidelijk aanwezig is. Een echte verrassing op deze schijf is de Sinfonia per organo van Hendrik Andriessen opgedragen aan de Belgische organist en componist Flor Peeters. Een zeer zelden gehoord en gespeeld werk. Asma voerde dit werk in zijn tijd verscheidene malen uit en stak zijn bewondering voor deze componist niet onder stoelen of banken. Sowieso mochten componisten als Andriessen, Van de Westering en Monnickendam rekenen op zijn warme belangstelling. Van deze Sinfonia bestaat bij mijn weten alleen de opname van wijlen Albert de Klerk in de St. Jozefkerk van Haarlem. Een zeer welkome aanvulling dus in onze orgeldiscotheek. En ook hier weet Kroonenburg van wanten, al verlang ik gaandeweg wel naar een symfonischer klankbeeld wat eigenlijk onontbeerlijk is in deze muziek. Maar ondanks deze beperkingen weet hij ons toch te enthousiasmeren en creëert hij spanning die groots oplost in het slotakkoord van de Finale met de imposante Bazuin 32 voet.
Het booklet, voorzien van prachtig, gedetailleerd fotowerk afgewisseld met lezenswaardige tekst over de composities en het instrument, inclusief de dispositie van het orgel, is keurig verzorgd. De opname van Aad van der Waal uit Krimpen aan de IJssel is eveneens fraai en subliem van kwaliteit. En last but not least: Deze productie bewijst tevens dat prijs en kwaliteit hand in hand kunnen gaan. Voorbeeldig. Een aanrader!
Mendelssohn & more. Jaap Kroonenburg
Volume I – Garrels-orgel Groote Kerk Maassluis
Praeludium und Fuge op. 37/1 in c-moll (Mendelssohn-Bartholdy); Orgelchoral ‘Schmücke dich, o liebe Seele’ (Merkel); Sonate op. 65/3 in A-dur (Mendelssohn-Bartholdy); Sonate op. 65/1 in f-moll (Mendelssohn-Bartholdy); Communion no. 3 op. 45/5 en la mineur (Guilmant); Deuxième Méditation op. 20/2 en fa# mineur (Guilmant); Sinfonia per organo (Andriessen)
Label: Garrels CD CD17320825
Speelduur: 71’ 39”
Booklet: 16 pagina’s (N)
Bestelnummer: CD17320825
Prijs: t/m 31 oktober 2008 van € 16,95 voor € 15,00 ex. verzendkosten!
Muzikale interpretatie * * * *
Programmakeuze * * * *
Keuze van het instrument * * * *
Kwaliteit van de opname * * * * *
Informatie in het boeklet * * * * *
Grafische vormgeving (cd en boekje) * * * * *
