advertentie
Op zondag 10 september vindt de Open Monumentendag in Vlaanderen plaats. Reeds verschillende jaren organiseert Het Orgel in Vlaanderen vzw Orgel op Open Monumentendag, in samenwerking met het OMD-team.
Zo waren er vorig jaar een zeventigtal orgelbouwers, amateur- en professionele organisten en liefhebbers die zich hiervoor hebben ingezet, met als gevolg: volle hoogzalen en ateliers, en maar liefst 13.000 geïnteresseerden die Hout in het orgel kwamen ontdekken.
Dit jaar komt er weer een heel ander thema aan bod: Import-Export. U vraagt zich misschien af wat orgel daarmee te maken kan hebben?
Wel, heel veel. Vlaanderen is altijd al een internationaal kruispunt geweest van import en export, niet alleen van de handel, maar ook van de muziek en van de orgelkunst.
Kijken we even naar de componisten en uitvoerders. In de Renaissance zwermden Vlaamse componisten zoals Willaert, Lassus en De Monte uit naar de meest gerenommeerde hofhoudingen over heel Europa. De Aartshertogen Albrecht en Isabella hadden hoforganist Peter Cornet in dienst, de beroemde Engelsman John Bull werd organist in de Antwerpse Kathedraal, Mozart speelde op het orgel van de St.-Jacobskerk in Antwerpen. In de 19e eeuw waren er zeer intensieve banden tussen de Franse, Duitse en Vlaamse organisten – denk maar aan Jacques Nicolas Lemmens, die in Brussel en Duitsland studeerde en carrière maakte in Frankrijk en Engeland: zijn orgelmethode verspreidde zich tot in Spanje en Zweden. Zijn leerling Clément Loret, geboren in Dendermonde, werd orgelleraar in Parijs. In recentere tijden kunnen we het voorbeeld van Flor Peeters aanhalen: hij maakte honderden concertreizen over de hele wereld en is nog steeds ons bekende orgel-exportproduct.
Maar ook in de orgelbouw zijn deze sporen en kruisbestuivingen te trekken. Al in de vroegste 17e eeuw verspreidde de Vlaamse orgelbouwer Gilles Brebos zijn kennis naar verre landen: hij bouwde in het Escoriaal in Spanje verschillende orgels voor de Spaanse koningen, maar evengoed in afgelegen Zweedse kerken. Hippolyte Loret bouwde niet alleen in België verschillende orgels, maar op zijn meer dan 500 instrumenten tellende werkenlijst prijken ook orgels in Chili en in Peru. Daarnaast werd er ook druk geïmporteerd: Joseph Merklin, Dreymann, Klais en Walcker uit Duitsland, Cavaillé-Coll uit Frankrijk, Metzler uit Zwitserland, Flentrop uit Nederland: allemaal bouwden ze verschillende prachtinstrumenten op Vlaamse bodem.
En dan hebben we het nog niet over de orgelmuziek gehad… Altijd is Kortjakje ziek werd door Mozart voorzien van briljante variaties, de Duitse organist Rinck droeg zijn variaties op Ik zag Cecilia komen aan een Antwerpse kapelmeester op.
Misschien hebt u in uw gemeente ook wel een orgel staan dat werd gebouwd door een inwijkeling, bespeeld werd door een internationaal bekende organist – waarop muziek gespeeld werd uit binnen- en buitenland? Het volledige programma van Orgel op Open Monumentendag vindt u hieronder.
Provincie Antwerpen
Antwerpen, Protestantse kerk
12u-18u: Claude Dommisse toont de werking van het orgel
Antwerpen, Sint-Norbertuskerk
16u: Concert door Ad van Sleuwen, orgel en Henri Aarts, trombone met werken van Rousseau, Senon, Dubois, Gaubert en Guilmant.
Herentals, Gasthuiskapel, Begijnhofkerk, St.-Waldetrudiskerk.
14u: start van de Herentalse orgelwandeling aan de Gasthuiskapel, Nederrij 135. Hier wordt het orgel bespeeld door Bart Wuilmus. Om 15u volgt een klavecimbelbespeling door Jens Paeyeneers en Patrick Baert in de Begijnhofkerk. De wandeling wordt afgesloten met de bespeling van het orgel door Masako Honda in de Sint-Waldetrudiskerk om 16u.
Kapellen, Sint-Jacobuskerk
14u-16u: orgeldemonstratie en bespeling door Marc Van Driessen en leerlingen
Turnhout, Sint-Pieterskerk
13u-17u: Dieter Van Handenhoven en leerlingen, Karolien Schuurmans en leerlingen en Nico Declerck bespelen beide orgels in de Sint-Pieterskerk
Provincie Limburg
Dilsem-Stokkem, kerk Sint-Martinus Dilsen, kerk Sint-Elisabeth Stokkem
14u30: Historische situering van het Slootmaekersorgel door Michel Lemmens (met luistervoorbeelden) in de Sint-Martinuskerk Dilsen
15u30: Toelichting bij de restauratie-plannen van het Binvignatorgel door Michel Lemmens in de Sint-Elisabethkerk Stokkem
16u30: receptie in de academie van Stokkem
Hamont-Achel, kerk van Achel centrum
14u en 15u: een gids vertelt over de kerk en Joost Vermeiren demonstreert het orgel
Tongeren, Sint-Jan-Baptist
15u en 16u30: inleiding en recital door organiste Veerle Cornelis
Sint-Truiden, Begijnhofkerk
15u: Concert op het orgel door Luc Ponet
Provincie Oost-Vlaanderen
Beveren, Sint-Martinuskerk
17u: concert door Rachel Fabry, zang en Erwin Van Bogaert, orgel met werken van o.m. J. Rheinberger, A. Guilmant, A. Dvorak
Dendermonde, Sint-Egidiuskerk van Sint-Gillis-bij-Dendermonde
15u: concert door de Franse organist Jean-Philippe Mauger
Destelbergen, O.L.Vrouw ter Sneeuw
15u: orgelrecital door Mario Van Assche
Erpe Mere
14u-14u30: Bespeling van en uitleg over het orgel in de kerk van Mere door Helmut De Backer
15u30-16u: Bespeling van en uitleg over het orgel in de kerk van Ottergem door Helmut De Backer
Gent, O.L.Vrouw Sint-Pieterskerk
14u30 en 15u30: Patrick De Baets en Jan Van der Veken, leden van de Stuurgroep Van Peteghem Orgel, geven korte voordrachten om 14.30 u en 15.30 u over het Van Peteghemorgel. Er loopt een permanente powerpoint-presentatie.
16u30: Leon Bierens sluit de middag af met een orgelconcert met muziek van Mozart (tot 17.30 u). De toegang is gratis.
Sint-Amandberg, Sint-Elisabethbegijnhof
10u-18u: uitleg en bespeling van een Packard harmonium door Henk Allary
Sint-Niklaas, Nicolaaskerk
10u30: concert door Joost D’hont, orgel en Mario Maes, hoorn
Uitbergen, Sint-Pietersbandenkerk
9u30: concert in de Sint-Pietersbandenkerk door de Franse organist Jean-Philippe Mauger
Watervliet, Onze-Lieve-Vrouwkerk
18u: orgelconcert door Edward De Geest
Provincie Vlaams-Brabant
Halle, Sint-Rochuskerk
14u-18u: Stijn Hanssens speelt muziek van A. Moortgat, Ch. Dekoster en J. Lerinckx
Herselt, Pels-D’Hondt orgelbouw bvba (Dorp 73)
10u-18u: Pels-D’Hondt Orgelbouw opent zijn deuren open voor een atelierbezoek
Tervuren, Sint-Janskerk
16u: bespeling en demonstratie door Rob Dewaele
Provincie West-Vlaanderen
Kuurne, Sint-Michielskerk
15u30: Bespeling en demonstratie door Luc Vandenabeele
Roeselare, Protestantse Kerk
14u-18u: concert op het bamboe-orgel door de vaste organist Herwig Huyghebaert
Veurne, Sint-Walburgakerk
11u15: orgelconcert door Jan Vermeire
Zulte, Kerk
Vanaf 13u: elk uur zijn er korte orgelconcerten gegeven op het nieuwe Thomas-orgel met geïntegreerd Van Peteghem pijpwerk door Gert Amerlinck. Tussendoor is er de mogelijkheid om het orgel te bezoeken en om zelf te spelen.
Kortrijk, Sint-Maartenskerk
17u: concert door Kristien Heirman
Anzegem Tiegem, Sint-Arnolduskerk
15u: concert door Nico Ronsse op harmonium met muziek van Alfons Moortgat.
[info: Orgel in Vlaanderen vzw]
[ met dank aan www.orgelkunst.be ]
© 2006 www.orgelnieuws.nl
