Onlangs verscheen de cd ‘Crossing Borders’ gespeeld door Gijs Boelen op het Müller-orgel in de Grote of Sint-Bavokerk te Haarlem. Een organist die nog niet zo bekend is bij het grote publiek, met een opvallend programma waarin muziek van Byrd tot opera en Einaudi. Orgelnieuws.nl stelde hem daarom vijf vragen naar aanleiding van zijn nieuwe productie.
advertentie
Geen bekende bij het grote publiek…. wie is Gijs Boelen en waar houdt hij zich het liefst mee bezig?
In de eerste plaats ben ik organist, en daarnaast ook pianist, componist en maker van orgeltranscripties. Het liefst ben ik bezig op praktisch en creatief vlak. Ik heb er veel plezier in om originele en kleurrijke concertprogramma’s te maken, nieuw orgelrepertoire te creëren aan de hand van composities en transcripties, expressieve en virtuoze muziek te spelen en mooie registraties uit te zoeken. Op het podium voel ik mij absoluut thuis. Daarnaast houd ik mij momenteel bezig met fotografie en geniet ik graag van natuurschoon en van historische architectuur.
Het Haarlemse Müller-orgel, waarop je ‘Crossing Borders’ hebt opgenomen, loopt als een rode draad door jouw muzikale leven. Kun je daar iets meer over vertellen?
Toen ik vijf jaar oud was verhuisden mijn ouders van Bussum naar Haarlem. Zij namen mij kort daarna mee naar een orgelconcert in de Grote of Sint-Bavokerk. Omdat ik niet kerkelijk ben opgevoed was orgelmuziek toen iets heel nieuws voor mij. Vanaf dat moment heeft het instrument mij niet meer losgelaten. Tijdens mijn jeugd heb ik vele orgelconcerten bezocht in beide Haarlemse Bavokerken. Toen ik naar het conservatorium ging was het Müller-orgel één van de lesorgels. Zowel mijn bachelor- als mijn masterexamen heb ik in de ‘oude Bavo’ afgelegd. En nu heb ik er dus een cd laten opnemen, waarop mijn spel te horen is en waar ik erg tevreden over ben.
Volgens de titel van de cd worden er grenzen overschreden. Welke en hoe?
Allereerst komen de acht componisten, waarvan muziek op het programma staat, uit evenveel verschillende landen. Op cultureel vlak is er dus sprake van diversiteit. Dit vind ik een mooi gegeven omdat onze samenleving er steeds meer zo uitziet, zeker als je in Amsterdam woont, zoals ik. Ook wat betreft tijdsperiodes, stijlen en genres is het programma heel pluriform. Vermeldenswaardig is daarbij dat hoewel het klassieke repertoire het uitgangspunt vormt van de cd, de grens met de lichte muziek / volksmuziek in veel stukken vervaagd raakt. De afgelopen jaren is mijn belangstelling voor niet-klassieke stromingen in de muziek sterk gegroeid, dus vandaar dit gegeven. Het laatste grensoverschrijdende aspect van de cd is de keuze om het bovenbeschreven programma te spelen op een Müllerorgel. Niet in Dudelange dus, of iets dergelijks, maar op een instrument waarop normaal gesproken heel andere muziek gespeeld wordt.
Je hebt twee stukken van Einaudi opgenomen. De meningen over zijn muziek lijken nogal zwart-wit verdeeld: of je loopt ermee weg, of je vindt het drie keer niks. Hoe sta jij daarin?
De muziek van Einaudi ontdekte ik enkele jaren terug. Ik was meteen helemaal weg van zijn verstilde miniatuurtjes. Een tijd lang heb ik zijn muziek bijna elke dag thuis beluisterd. Nog altijd vind ik met name de albums Nightbook en Divenire erg ontroerend. Einaudi weet met heel weinig middelen heel veel te zeggen, vind ik, net als componisten als Arvo Pärt en John Tavener dat kunnen / konden. De hooghartigheid waarmee sommige klassieke recensenten Einaudi afkraken vind ik treurig. Als je zijn composities vergelijkt met grote historische kunst, kan ik hun negativisme wel enigszins begrijpen, maar binnen de wereld van de moderne klassieke muziek vind ik deze een verademing.
In eerste instantie had je het plan opgevat om een cd te maken met louter transcripties van opera- en operettewerk. Het werd toch dit eclectische programma. Wordt Gijs Boelen de 21ste-eeuwse Piet van Egmond of hoop je dat deze cd je toch iets anders gaat brengen?
Van allebei een beetje. Muzikale entertainment en humor hebben absoluut mijn belangstelling. Als ik kijk naar mijn professionele leven tot nu toe vind ik dat ik hier veel te weinig mee gedaan heb. Het is natuurlijk ook lastig als je binnen een wereld functioneert waar veel mensen hun wenkbrauwen fronsen bij het woord amusement. Anderzijds, wat ik ook heel belangrijk aan muziek vind is schoonheid en betovering. Lichte muziek is vaak erg aards en brengt je niet altijd in hogere sferen, dus dat is niet het enige wat ik wil spelen. Waar ik wel een beetje afstand van wil blijven nemen is muziek met een overdaad aan rationaliteit en muziek die zich richt op zeer negatieve emoties. Voor de rest reiken mijn voorkeuren van renaissance en vroegbarok tot Vaughan Williams en Rachmaninov en van Zigeuner- en Keltische volksmuziek tot Tangerine Dream en Snarky Puppy.
Gijs Boelen (*1984) volgde jarenlang orgelles bij Marco bij de Vaate. Hij studeerde daarna aan het Conservatorium van Amsterdam, eerst bij Jacques van Oortmerssen, later voor kortere tijd bij Louis Robilliard in Lyon en Bernhard Haas in Stuttgart. Daarnaast bekwaamde hij zich intensief in het pianospel. In 2008 behaalde hij zijn masterdiploma orgel met onderscheiding. Al internationaal concoursdeelnemers wist hij zes maal tot de finale door te dringen. Gijs Boelen is sinds 1998 actief als concertorganist. Zo trad hij meerdere malen op in het Orgelpark. Daarnaast is hij actief als componist en schrijft hij transcripties voor orgel.
Crossing Borders
Gijs Boelen plays the Müller Organ of the St Bavokerk, Haarlem
Präludium und Fuge in C-dur (Georg Böhm); The Carman’s Whistle (William Byrd); Tiento de primer tono de mano derecha y ten medio a dos tiples (Pablu Bruna); Román népi táncok [Roemeense volksdansen] (Béla Bartók, arr. Gijs Boelen); Just relax (Gijs Boelen); Uit ‘Carmen’: Prélude – Duo (akte 2, daaruit Allegretto moderato) – Entr’acte (tussen aktes 3 en 4) – Habanera – Chanson bohème (Georges Bizet, arr. Gijs Boelen); Passaggio, Nightbook (Ludovico Einaudi, arr. Gijs Boelen); Spectrum I (Erkki-Sven Tüür).
Label: STH Quality Classics
Nummer: CD 1416212
Speelduur: 62’20
Booklet: 12 pagina’s (NE/EN)
Prijs: € 15,00
Bestellen: boelengijs@gmail.com
© 2016 fotografie Gerco Schaap
