Vox Humana, het kwartaalblad van de Harmonium Vereniging Nederland is deze keer een thematisch nummer, volledig gewijd aan J.N. Lemmens. Van de totale omvang van deze editie zijn 37 pagina’s geheel aan Lemmens gewijd.
Jacobus Nicolaus Lemmens (*1823 – ? 1881) was in zijn dagen een beroemd organist, pianist, harmoniumspeler en componist. Archivalia over zijn leven bleken in het verleden minder toegankelijk of zelfs onvindbaar. Mede daardoor is op enkele fronten sprake van mythevorming. Het lokaliseren van het uitgebreide familiearchief, beheerd door zijn achterkleindochter, heeft veel zaken in een juister daglicht geplaatst. Aan dit nummer werd belangeloos meegewerkt door mevr. Annelies Focquaert. Zij studeerde in het voorjaar van 2006 af voor haar laureaatstitel. Haar proefschrift handelt over leven en werken van Lemmens. Zij heeft als Lemmens-kenner de redactie van Vox Humana behoed voor nieuwe fouten in de levensbeschrijving van Lemmens.
Frans Holemans, inwoner van Zoerle-Parwijs heeft jarenlang bronnenmateriaal bestudeerd en schrijft een uitvoerige levensbeschrijving van Lemmens. Daarin wordt ook de lange weg naar de verwezenlijking van zijn kerkmuziekschool getekend.
Luk Bastiaens bespreekt en analyseert een brief van de Duitse organist Adolf Hesse, qua opleiding in rechte lijn verbonden met J.S. Bach. Lemmens heeft kortdurend gestudeerd bij Hesse. Aan Lemmens wordt toegedicht dat hij daarmee het fundament heeft gelegd voor een grote kwaliteits-impuls voor de orgelwereld in zowel België als Frankrijk. Een muziekdiscipline die in die dagen als uitermate deplorabel te boek stond. Via zijn leerlingen waaronder Widor, Mailly, Guilmant en Loret heeft Lemmens de oorspronkelijke uitvoeringspraktijk van de muziek van J.S. Bach weer op het peil gebracht waar het naar de mening van Lemmens hoorde. Ook leerde hij de organisten weer pedaal te spelen, een vaardigheid die in die jaren in Frankrijk en België vrijwel verloren gegaan leek te zijn.
Joris Verdin, een groot kenner van het harmonium en het daarbij behorende repertoire, bespreekt de opuslijst van Lemmens voor zowel harmonium als voor piano. In zijn uitvoerige artikel maakt hij de lezer bekend met typerende elementen in de compositiestijl van Lemmens.
Lemmens kocht in 1875 een harmonium van Mustel in Parijs. Slechts enkele maanden later bestelde hij een identiek exemplaar nu echter met een andere fineersoort. Over het retourneren van het eerder geleverde exemplaar ontstond een conflict. Deze situatie is aanleiding geworden voor een jarenlange vete tussen Victor Mustel en Lemmens. Hiervan aan de hand van originele brieven een schitterend beeld te vormen. Facsimile afdrukken van delen uit de correspondentie zijn integraal opgenomen in Vox Humana en daarnaast in een vertaling.
De verblijfplaats van de twee harmoniums was tot 1995 onbekend. Door een van toeval doorspekte serie gebeurtenissen is de verblijfplaats van de beide Mustel harmoniums nu weer bekend. Het favoriete instrument van Lemmens staat in topconditie bij een enthousiaste harmoniumspeler en HVN-lid in Nederland.
Als muziekbijlage een ‘Nocturne’ van de hand van Lemmens, door Joris Verdin gewaardeerd als zijn Opus Magnum voor het harmonium.
Naast de 37 pagina’s over Lemmens een fris inkijkje in de samenstelling van de Harmonium Vereniging, aan de hand van een analyse van een onder de leden gehouden enquête. Daarnaast veel aandacht voor de Jaardag van de HVN op 28 oktober a.s. in de Ontmoetingskerk aan de Proosdijweg 20 te Ede. Vanaf 13:00 kunt u daar gratis twee concerten bijwonen en rondwandelen op de harmoniumbeurs. In de beide concerten werken van Lemmens en tijdgenoten, gespeeld op harmonium door Nico Declerck. Zijn echtgenote Rachal McCall zal liederen ten gehore brengen, begeleid op harmonium. Hiermee herleeft de sfeer van de triomfen van Lemmens met zijn echtgenote Helen Sherrington, in haar dagen de absolute top van de Engelse zangwereld.
Deze editie van Vox Humana is de eerste die verschijnt met een dynamische omslag in kleur.
Geïnteresseerden kunnen dit nummer van Vox Humana als los nummer bestellen voor € 5,00 excl. portokosten. Een e-mail naar pcbron@wish.net is voldoende.
[ingezonden mededeling]
© 2006 www.orgelnieuws.nl