In de afgelopen maanden is het achttiende-eeuwse Joachim Reichner-orgel van de Oude Kerk in het Zuid-Hollandse Rijswijk door de firma Flentrop te Zaandam uitgebreid met een vrij pedaal. Zondag 6 mei wordt het orgel opnieuw in gebruik genomen.
Het orgel van de Oude Kerk in het Zuid-Hollandse Rijswijk werd in 1786 gebouwd door de Zwitserse orgelmaker Joachim Reichner. Het werd een groot tweeklaviers orgel met hoofdwerk, rugpositief en aangehangen pedaal. Het orgel werd in 1839 door H.B. Lohman nog uitgebreid met een Vox Humana 8’ op het hoofdwerk.
advertentie
In de eerste helft twintigste eeuw onderging het Reichner-orgel een reeks wijzigingen door Gerrit van Leeuwen en de firma Spiering. In de jaren vijftig werd het orgel door Flentrop gerestaureerd waarbij de dispositie werd hersteld en de mechaniek vernieuwd. In 1975/76 werd opnieuw een restauratie uitgevoerd door Flentrop. Bij deze werkzaamheden werd het ook mogelijk gemaakt de Bourdon 16’ in halfopen stand alleen van C tot f0 te laten spreken en de Vox Humana 8’ in halfopen stand alleen in de discant te laten klinken. In 1993 werd de Trompet 8’ van het hoofdwerk door Flentrop vernieuwd. Dit register verving een exemplaar wat in de jaren 50 was geplaatst ter vervanging van de Trompet van Spiering (1926).
In 2011 en 2012 werd door Flentrop groot onderhoud aan het orgel uitgevoerd. Bij deze gelegenheid werd het orgel uitgebreid met een zelfstandig pedaal van twee stemmen: een Subbas 16’ en een Gedekt 8’. De uitbreiding kon in overleg met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed worden gerealiseerd zonder het historische bestand aan te tasten. Het nieuwe, eiken pijpwerk werd liggend op het dak van de hoofdwerkkas opgesteld, mede vanwege de geringe uitspreekopening boven het hoofdwerkfront dat de torennis afsluit. Het nieuwe pedaal kreeg een eigen windvoorziening. Zonder grote ingrepen kon de mechaniek worden aangesloten op de klaviatuur en kon een Pedaalkoppel Rugpositief worden aangebracht. Waar het Pedaal voorheen was aangehangen aan het hoofdwerk, werd het nu door een Pedaalkoppel Hoofdwerk (ont)koppelbaar gemaakt.
Het orgel van de Oude Kerk wordt op zondag 6 mei opnieuw in gebruik genomen. Tijdens een feestelijke bijeenkomst die om 15.00 uur begint zal het orgel worden overgedragen aan de kerkrentmeesters. Henny Heikens, cantor-organist van de Oude Kerk, zal het orgel laten klinken in een kort concert.
Dispositie
Hoofdwerk C-f3
Bourdon 16
Prestant 16 D
Prestant I-II 8
Octaaf 8 – 1976
Holpijp 8
Basfluit 8 B
Fluit Travers 8 D
Octaaf 4
Gemshoorn 4
Quint 3 B/D
Octaaf 2
Sifflet 1
Mixtuur III-VI B/D
Cornet V D – in 16′-ligging
Trompet 8 B/D 1993
Vox Humana 8 – 1839, op kantsleep
Rugpositief C-f3
Prestant I-II 8
Holpijp 8
Prestant 8 D – 1953
Octaaf 4
Fluit 4
Nasard 3 – 1953
Gemshoorn 2
Sexquialter II-III B/D
Dulciaan 8 B/D
Pedaal C-d1
Subbas 16 – 2012
Gedekt 8 – 2012
Werktuiglijke registers
Koppel Hoofdwerk-Rugpositief B/D
Pedaalkoppel Hoofdwerk
Pedaalkoppel Rugpositief
Tremulant
© 2012 www.orgelnieuws.nl
© 2012 foto www.orgelfoto.nl
