De veelbelovende start van de cd-reeks met complete orgelwerken van Max Reger door de jonge Franse organist Jean-Baptiste Dupont oogst direct vijf Orgelnieuws.nl-sterren. De redactie doet daar nog eens een schepje bovenop en roept deze eersteling uit tot ‘REDACTIEKEUZE’!
advertentie
Aan goede opnamen van de orgelwerken van Max Reger geen gebrek. In dat veld zijn opnamen van Franse organisten echter niet heel dik gezaaid. Dat was voor de jonge Franse organist Jean-Baptiste Dupont (1979) een van de redenen om van start te gaan met een nieuwe Reger-integrale op het label Hortus. Dat wil zeggen: bijna-integrale, want de opusnummers lager dan 27 zullen geen deel uitmaken van het project. Anders dan bijvoorbeeld bij de Naxos-serie het geval is, zal in de Hortus-serie geen sprake zijn van recitals met een gevarieerde selectie uit diverse opusnummers. Nee, Dupont kiest voor een meer encyclopedische benadering waarmee hij recht wil doen aan de eenheid van elk opus. Dat doel ligt ook ten grondslag aan de keuze van de orgels.
Voor het eerste deel van zijn project toog Dupont naar Duitsland (Magdeburg en Ulm) en Rusland (Kaliningrad). In Magdeburg en Kaliningrad staan orgels van Schuke, beide daterend uit 2008. Het orgel in Ulm draagt de namen van Walcker en Kuhn (1904/2004). Drie orgels die uiterst geschikt zijn voor de muziek van Reger, zo blijkt. Oké, dat je op een Walcker goed Reger kunt spelen wisten we natuurlijk al langer, maar de combinatie Reger/Schuke was in vroeger tijden toch niet direct de meest voor de hand liggende. De twee hier klinkende Schuke-orgels kunnen echter wat mij betreft gerust wedijveren met een grote Sauer of Walcker. Het toont aan welke stijlevolutie de orgelbouwer uit Potsdam heeft doorgemaakt.
Dupont gaat van start met de drie koraalfantasieën opus 52, die tezamen eigenlijk één grote symfonie vormen over de thema’s leven, dood en eeuwigheid. Van dit drieluik maakt ‘Wachet auf’ in zijn algemeenheid en ook nu op mij de meeste indruk. Ik ken – gemeten in tijd althans – geen langzamere uitvoering van het eerste deel (ruim 16 minuten!), maar tijd is natuurlijk ook in de muziek een nogal relatief begrip. En dat blijkt ook hier, want dat Dupont in eerste instantie ruim de tijd neemt om het wederopstandingstafereel te ontvouwen zorgt juist voor een intense spanning, waardoor je als luisteraar als het ware wordt meegezogen in het verhaal. De doodse rust op het kerkhof, tweemaal onderbroken door een bliksemschicht, de doden die geïnspireerd door de klinkende wake up call langzaam uit hun graven oprijzen, het geheel uitmondend in een hemels feest … Wat een belevenis! Gaandeweg versnelt Dupont zijn tempo, om in de fuga weer op een ‘normaal’ tempo uit te komen. Aan het eind van de fuga hadden overigens nog best een paar ritardandi ingebouwd mogen worden, maar dat is meer een persoonlijke voorkeur van ondergetekende dan een kritiekpunt. De andere twee koraalfantasieën vergaat het op vergelijkbare wijze: boeiende vertolkingen van grootse muziek door een organist die de materie technisch en muzikaal volledig beheerst.
De zes trio’s opus 47 zijn stuk voor stuk staaltjes van Regers beheersing van het contrapunt. Dupont laat alle lijntjes fraai naar voren komen. Opus 135b krijgt van Dupont een wervelende, virtuoze vertolking. Hij kiest daarbij gelukkig voor de lange versie uit 1914, die de ontwikkeling en vorm van het stuk meer recht doet dan de later door Reger ingekorte versie. Dupont besluit met de dertig kleine koraalvoorspelen opus 135a, waarin Reger (ook) in de beperking zijn meesterschap toont – en Dupont niet minder.
In het bijbehorende boekje is veel nuttige en verhelderende achtergrondinformatie te vinden, zoals toelichtingen op de interpretatie, de keuze van de orgels en de muziek. Het grootste deel daarvan is door Dupont zelf geschreven.
Concluderend: als dit eerste deel een voorbode is van wat komen gaat, dan gaat de Reger-integrale van Jean-Baptiste Dupont beslist hoge ogen gooien. Vijf Orgelnieuws-sterren heeft hij in ieder geval vast dans la poche.
Max Reger – Intégrale de l’oeuvre pour orgue (1)
Sechs Trios, op. 47; Drei Choralfantasien, op. 52 (Alle Menschen müßen sterben/Wachet auf, ruft uns die Stimme/Halleluja! Gottzuloben); Dreißig kleine Choralvorspiele, op. 135a; Phantasie und Fuge d-moll, op. 135b.
Jean-Baptiste Dupont, Dom Magdeburg (op. 52), St. Georg Ulm (op. 47, op. 135a), Dom Kaliningrad (op. 135b)
Label: Hortus
Nummer: HORT086-087 (2-cd)
Speelduur: 80’01 + 68’53
Boekje: 36 pagina’s (FR/EN)
Prijs: € 43,50
