Dit jaar is het 100 jaar geleden dat het Walcker-orgel in de Grote Kerk van Wildervank in gebruik werd genomen. Op zaterdag 27 april wordt dit gevierd met een orgelconcert, de presentatie van een jubileumboek en een dispositieuitbreiding.
advertentie
Het orgel van de Grote Kerk werd in 1913 gebouwd als Opus 1747 van de firma E.F. Walcker & Cie. uit Ludwigsburg (D). De Groninger familie Bos(ch) had een grote (financiële) rol in de totstandkoming van het instrument, zoals ze dat ook hadden bij de bouw van het Walcker-orgel (1916) van de Nieuwe Zuiderkerk in Rotterdam (thans in Doesburg). Zowel kerk en orgelfront van Wildervank en Rotterdam werden ontworpen door architect Tjeerd Kuipers. Het Wildervankse orgel werd op 29 april 1913 in gebruik genomen.
Het orgel had bij oplevering de volgende dispositie:
Manuaal I C-g3
Bourdon 16
Prinzipal 8
Viola di Gamba 8
Doppelflöte 8
Dolce 8 – tr. Dulciana Man. II
Oktave 4
Flöte 4 – tr. Flûte harmonique Man. II
Mixtur III-IV – tr. Man II
Cornett III-V – vanaf f0
Trompete 8
Manuaal II C-g3 – in zwelkast
lade uitgebouwd tot g4 t.b.v. superkoppel
Geigenprinzipal 8
Synthematophon 8
Dulciana 8
Lieblich Gedeckt 8
Viola 8
Vox Céleste 8
Flûte harmonique 4
Mixtur III-IV
Pedaal C-f1
Contrabass 16
Subbass 16
Gedecktbass 16 – tr. Man. I
Oktavbass 8 – tr. Man. I
Violoncello 8 – tr. Man. I
Posaunenbass 16 – c0-f1tr. Trompete 8 Man. I
Werktuiglijke registers
I + II
I + II super
I + II sub
Melodiekoppel I + II
I + I super
Basmelodiekoppel I
P + I
P + II
Generaalkoppel
Vast combinaties: P – F- Tutti
Vrije combinatie
Tremulant Manuaal II
Zweltrede Manuaal II
Generaal crescendo – rol
Handregisters af
Tongwerken af
Automatische pedaalomschakeling – instelbaar
In de jaren vijftig raakte het orgel in verval en viel het in 1962 ten prooi aan drastische ombouw door de orgelmaker Wiegman uit Hameln (D). Door registers te vervangen en met bestaand pijpwerk te schuiven ontstond een dispositie in neobarokke trant. Al binnen een decennium na deze werkzaamheden bleek het orgel opnieuw niet meer te functioneren en werd een elektronisch orgel aangeschaft waarvan de luidsprekers in de orgelkas werden opgesteld.
In de jaren tachtig werd de weg naar rehabilitatie van het orgel ingezet. Het resulteerde uiteindelijk in een restauratie de firma S. de Wit & Zn. te Nieuw-Vennep. Daarbij werd de dispositie voor een deel hersteld en aangepast. De pneumatische tractuur werd ge-elektrificeerd en er werd een nieuwe speeltafel opgesteld op de begane grond van de kerkzaal. De Walcker-speeltafel bleef bewaard op zijn oorspronkelijk plaats in de kamer naast de orgelruimte.
Ter gelegenheid van het eeuwfeest van het Walcker-orgel vond in 2013 een uitbreiding plaats met twee registers op Manuaal II: een Oboe 8’ en een Vox Céleste 8’. De uitbreiding werd uitgevoerd door de firma De Wit.
Het 100-jarig bestaan van het orgel wordt op zaterdag 27 april gevierd met een orgelconcert door Pieter Pilon. Tevens wordt een jubileumboek over het Walcker-orgel gepresenteerd. In het boek, geschreven door Wim de Olde, komt niet alleen het Wildervankse orgel aan de orde, er zijn ook hoofdstukken gewijd aan overige Walcker-orgels in Nederland en de orgelfronten van architect Kuipers. De avond begint om 19.30 met een uitleg over de recente dispositieuitbreiding. Het orgelconcert begint om 20.00 uur.
Huidige dispostie
Manuaal I C-g3
Bourdon 16 – 1913, reconstructie 2001
Principal 8
Doppelflöte 8
Dolce 8 – tr. Violflöte Man. II
Oktave 4
Flöte 4 – Flüte Harmonique Man. II
Oktave 2 – 2001
Mixtur III-IV – 2001, reconstructie samenstelling
Cornett IV – tr. Man. II
Trompete 8
Manuaal II C-g3 – in zwelkast
lade uitgebouwd tot g4 t.b.v. superkoppel
Geigenprincipal 8 – 2001
Synthematophon 8 – bas 1913, discant 2001
Violflöte 8 – = Viola
Vox Céleste 8 – 2013
Lieblich-Gedeckt 8
Flüte-Harmonique 4
Quinte 2 2/3 – 2001
Gemshorn 2 – 2001
Cornett IV – 2001, f0-g3
Oboe 8 – 2013
Pedaal C-f1
Contrabass 16
Subbass 16
Gedecktbass 16 – tr. Man. I
Gedeckt 8 – C-f0 uit Subbass; f#0-f1 2001 op nieuwe lade
Oktavbass 8 – tr. Man. I
Oktave 2 – tr. Man. I
Posaunenbass 16 – c0-f1tr. Trompete 8 Man. I
Werktuiglijke registers
I + II
I + II super
I + II sub
I + I super
P + I
P + II
P + I super
Vast combinaties: P – MF – F- Tutti
Vrije combinatie
Tremulant Manuaal II
Zweltrede Manuaal II
Generaal crescendo – basculetrede
Tongwerken af
Automatische pedaalomschakeling – niet instelbaar
