Als het aan de Stichting Klinkend Erfgoed Nederland (SKEN) ligt, wel. Volgens SKEN zitten de Nationale Orgeldag en Open Monumentendag, die beide op de tweede zaterdag van september plaatsvinden, elkaar steeds vaker in de weg. In plaats daarvan pleit de stichting voor een Nationale Klinkend Erfgoeddag op een ander moment.
Tijdens een webinar op woensdag 26 juni, georganiseerd door SKEN in samenwerking met de Erfgoed Academie in Amersfoort, presenteerde SKEN-voorzitter Robert Helder de plannen. SKEN zet zich in voor het behoud en de promotie van klinkend erfgoed, waaronder luidklokken, beiaarden en (historische) orgels. Sinds enkele jaren valt de organisatie van de Nationale Orgeldag onder de vlag van SKEN.
Knellen
Helder legde uit dat de Nationale Orgeldag oorspronkelijk logisch gecombineerd werd met Open Monumentendag, omdat het een gelegenheid bood voor de toevallige voorbijganger om kennis te maken met het orgel. Echter, volgens SKEN wordt het steeds moeilijker om binnen het kader van Open Monumentendag voldoende aandacht voor het orgel te genereren. Er zijn steeds meer signalen dat de Nationale Orgeldag als nevenactiviteit ‘begint te knellen’.
De Nationale Orgeldag werd voor het eerst georganiseerd op 14 september 2002, op initiatief van de Vereniging Platform voor Orgelkunst- en Cultuur (VNPO), een samenwerkingsverband van onder andere organistenverenigingen en orgelmedia. De keuze om de dag te laten samenvallen met Open Monumentendag werd destijds gemaakt om kerken, die dan toch al open zijn, de gelegenheid te geven toevallige bezoekers kennis te laten maken met het orgel. Sinds 2005 vindt jaarlijks een landelijke opening plaats in een ‘orgelstad’ in Nederland. Na de opheffing van de VNPO is de organisatie van de Nationale Orgeldag overgenomen door SKEN.
Delen
Als de plannen van SKEN doorgaan, zal het orgel tijdens de Klinkend Erfgoeddag de aandacht delen met luidklokken en beiaarden. SKEN ziet dit als een voordeel, omdat het klinkend erfgoed dan de volledige aandacht krijgt, vergelijkbaar met evenementen als de Nationale Molendag en de Dag van het Kasteel. De eerste Nationale Klinkend Erfgoeddag zou dan op een zaterdag in 2025 plaatsvinden. SKEN ziet voor zichzelf vooral een rol in het genereren van publiciteit.
Het webinar, met zo’n 30 deelnemers, bood ook ruimte voor reacties. Hoewel er enthousiasme was voor het idee, waren er ook geluiden dat de combinatie van de Nationale Orgeldag en Open Monumentendag juist goed werkt. De meningen waren verdeeld.
Volgepland
Een datum voor de Nationale Klinkend Erfgoeddag is nog niet gekozen. Tijdens het webinar werd echter wel de zorg geuit dat zo’n aparte dag ook weer een beroep doet op dezelfde vrijwilligers en dat de beschikbare zaterdagen snel volgepland zijn.
Wat vindt u?
Is de combinatie van de Nationale Orgeldag met Open Monumentendag na meer dan twintig jaar nog steeds de beste keuze? Is een aparte Nationale Klinkend Erfgoeddag een betere manier om het orgel in de schijnwerpers te zetten? Of heeft het orgel zo’n dag helemaal niet nodig? Laat het ons weten.
Gewoon zo doorgaan
In Alphen aan den Rijn organiseren wij al jarenlang de combinatie OMD en Nationale Orgeldag op de tweede zaterdag van september.
En we sluiten af met een theatervoorstelling waarin het orgel een centrale rol speelt.
Vorig jaar het Carnaval des Animaux. Dit jaar ‘Beethoven doof, maar niet dood’. Veel kinderen met hun (groot) ouders hebben deze voorstellingen bezocht.
Begrijp niet waarom dit zou moeten veranderen. Een ideale combinatie.
Al jaren een fijne combinatie om juist, hen, die het orgel niet kennen, het orgel te laten ervaren.