Italianen veroveren de orgelwereld. Voor het eerst heeft dit jaar een Italiaan ‘Haarlem’ gewonnen. Ondertussen brengt Brilliant Records nog steeds de ene na de andere orgel-cd op de markt, vrijwel altijd met Italiaanse organisten en vaak met Italiaanse muziek. Peter Sneep sloeg aan het luisteren en deelt hier zijn bevindingen.
advertentie
Florentine Romantic Organ Music
Padre Antonio Casini (19e eeuw): Offertorio, Elevazione, Post communio, Toccata; Luigi Ferdinando Casamorata (1807-1881): 12 brezi esercizi in forma di versetti per organo, Messa Completa; Giovacchino Maglioni (1814-1888): Post communio, Elevatione, Corale.
Matteo Venturini, orgel (Colonna/Filippo-orgel in Corsanico – 15/IP; Serassi-orgel in Sestri Levante – 24/IP.
De orgels in de Italiaanse plaatsen Sestri Levante (iets ten oosten van Genua) en Corsanico (iets ten noorden van Pisa) staan centraal op deze cd vol met muziek in de negentiende-eeuwse Italiaanse operastijl. Door het vele gebruik van de slaginstrumenten die het orgel rijk is – trommels en bellen – zou je het ook draaiorgelmuziek kunnen noemen. Zulke muziek werd in die tijd veel gecomponeerd door Italiaanse componisten, zoals Ponchelli. Wel negentiende-eeuws, nauwelijks romantisch.
Brilliant Classics – 96223, TT 67’08, opname 11/2020; booklet 12 p. EN, prijs € 9,99 | brilliantclassics.com
Corradini: 12 Ricercares & Vendi: Canzones
Frederico Del Sordo, orgel (Basilica Palatina di S. Barbara – 12/IaP) en klavecimbel
Italiaan Frederico Del Sordo speelt Ricercares (een ricercare is een voorloper van de fuga) en Canzones (een canzona voorloper van de sonate) op het fijnzinnige Antegnati-orgel uit 1565 in de basiliek van Sint-Barbara in de Noord-Italiaanse stad Mantua. Van 1996 tot 2006 werd het instrument – een klavier, twaalf stemmen, aangehangen pedaal – na vele wijzigingen, door orgelmaker Giorgio Carli weer teruggebracht in oorspronkelijke staat. Dat is goed gelukt, het instrument klinkt mooi oud.
Brilliant Classics – 96136, TT 64’39, opname 07/2019 en 10/2019; booklet 12 p. EN, IT, prijs € 9,99 | brilliantclassics.com
Veggio, Rodio, Bertoldo: Complete Organ Music
Luca Scandali, Epistel-orgel (Lorenzo da Prato, 1471-74 / Giovanni Fachetti 1531), Basilica San Petronio, Bologna; Mauro Morini, sackbut (trombone)
Alle orgelwerken van drie Italiaans renaissancecomponisten op twee cd’s die elk ongeveer vijftig minuten duren. Het gaat om de componisten Claudio Veggio (c. 1510-na 1543), Rocco Rodio (c. 1530-40-na 1615) en Sperindio Bertoldo (c. 1530-1570). Anglofielen onder de orgelliefhebbers kennen het orgelregister Sackbut 32’, dat tot voor kort de dispositie van het orgel in York Minster opluisterde. Op deze cd klinkt een echte sackbut, een soort trombone die in Renaissance en Barok zeer gangbaar waren. De vier stukken uit het oeuvre van Rocco Rodio waar de sackbut klinkt om de melodie van gregoriaanse hymnen te spelen, zijn voor mij de mooiste momenten van deze productie. De klank van het instrument versmelt wondermooi met de orgelklank.
Brilliant Classics – 95804, 2cd, TT 52’47 en 46’55, opname 09/2020; booklet 16 p. EN, prijs € 11,99 | brilliantclassics.com
Zachow: Complete Organ Music
Simone Stella, Pinchi-orgel (2011, IIP/25), San Giorgio, Rieti (Italië)
Het is even schrikken als je deze cd opzet. Simone Stella bespeelt een nieuw orgel in de Sint-Joriskerk Rieti (Midden-Italië) van Pinchi uit 2011. Op de foto ziet het er instrument prachtig uit met hoofdwerk en rugwerk, kassen van blank hout en veel bladgoud. Dispositie is veelbelovend, klavieren bieden ruimte tot g3. Maar wat op foto’s en in de dispositie niet kunt zien: de ruimte waarin het orgel staat, is zo droog als ongekookte rijst.
Friedrich Wilhelm Zachow was een iets ouder dan Johann Sebastian Bach en leefde en werkte in dezelfde streek. Zachow was een wonderkind en de enige leraar van George Friedrich Händel, ook al een wonderkind. Leuk detail van deze productie: de werken, meest korte koraalvoorspelen, staan in alfabetische volgorde op de cd. Van ‘Ach Gott, vom Himmel sieh darein’ tot en met ‘Wo Gott, der Herr, nicht bei uns hält’, gelardeerd met een paar vrije werken als preludiums, fuga’s en een capriccio.
Brilliant Classics – 96022, 2cd, TT 79’00 en 77’18, opname 03/2019; booklet 16 p. EN, IT, prijs € 11,99 | brilliantclassics.com
Liszt – Complete Organ Music
Adriano Falcioni, Tamburini-orgel (1967, 77/IVP) Sint-Vincenzo-kathedraal, Perugia (I)
Een doos met vijf cd’s met de complete orgelwerken van Franz Liszt (1811-1886). Liszt was vooral pianist, maar schreef toch een aanzienlijk oeuvre voor orgel. Op de eerste schijf staan meteen al de grote bekenden: de Ad Nos, de BACH en de ‘Weinen, Klagen, Sorgen, Zagen’. Op cd 5 staan transcripties die Liszt maakte van muziek van onder anderen Bach, Chopin, Mozart en z’n schoonzoon Richard Wagner. Op de tussenliggende cd’s staan kleinere werken. Adriano Falcioni, speelt het Tamburini/Corna-orgel (1967/2014, IVP/77) in de Sint-Vincenzo-kathedraal in de Italiaanse stad , Perugia, een geschikt medium voor deze muziek. De dispositie staat in het boekje.
Brilliant Classics – 95035, 5cd, TT 66’16, 78’43, 97’41, 97’38, 55’18; opname 05/2020 en 12/2020; booklet 16 p. EN, prijs € 17,99 | brilliantclassics.com
Concerto Barocco
Vivaldi: Concerto Grosso Op. 3 No. 10 RV 580; Bach: Concerto BWV 975; Brandenburg Concerto No. 6 BWV 1051; Handel: Concerto Grosso Op. 3 No. 2 HWV 313; Organ Concerto Op. 4 No. 1 HWV 289; Scheidt: Canzon à 5 voc. super O Nachbar Roland; Bertali: Sonata. A 5 Flauta. (et Organo)
Matthias Havinga, orgel en klavecimbel; blokfluitkwintet Seldom Sene
De laatste cd van Brillant Records is van Nederlandse makelij, met een dienende rol voor het orgel. Met gearrangeerde muziek van Vivaldi (toch een Italiaans tintje), Bach, Handel, Scheidt en Bartali hebben de vijf dames van blokfluitkwintet Seldom Sene en organist/klavecinist Matthias Havinga een wervelende en aanstekelijke cd gemaakt. En zeg nou zelf, blokfluiten zijn eigenlijk ook maar gewoon orgelpijpen. Als iets op deze cd duidelijk wordt, is dat de blokfluit niet zomaar een instrument is. Wat een vitaliteit en wat een virtuositeit is hier te horen. En wat een vindingrijke composities werden er in de barok gemaakt. En dus: wat een instrumentbeheersing door deze zes instrumentalisten. Het geluk spat uit het doosje. De opnamen zijn gemaakt in schuilkerk De Hoop in Diemen, waar voor de gelegenheid het Klop-portatief (6/I) van David Jansen en een klavecimbel zijn neergezet. Niet alleen de dispositie van het orgel staat in het boekje, ook een summiere beschrijving van de bijna dertig verschillende blokfluiten die de vijf dames bespelen.
Brilliant Classics – 96181, TT 66’19, opname – 02/2020; booklet 20 p. EN, NL, prijs € 9,99 | brilliantclassics.com
